فناوری پزشکی با به کارگیری هوش مصنوعی، ابزارهای ژندرمانی و پوشیدنیهای هوشمند در حال تغییر است. این فناوریهای کاربردهای بسیاری دارند. در ادامه به هوش مصنوعی، واقعیت شناور و سایر فناوریهای در حال رشد اشاره خواهد شد. با مجله فناوریهای توان افزا و پوشیدنی همراه باشید.
هوش مصنوعی
فرض کنید همهگیری کرونا چند سال زودتر رخ میداد. درحالیکه در شرایط فعلی فناوری نوپای از راه دور امکان دورکاری را برای فراهم کرد. به این شکل تا حدی اثر قرنطینه کم شد. اما فناوری جدید اثرات دیگری هم داشت. به دلیل وجود هوش مصنوعی توسعه واکسن Pfizer و BioNTech به سرعت انجام شد. دانشمندان با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و یادگیری ماشین توانستند سریعتر دادههای عظیم مربوط به آزمایش واکسن را بررسی کنند.
بر طبق گزارشی از BCG اینک در شرکتهای فعال در حوزه بیوتکنولوژی بیش از ۱۵۰ مولکول دارویی در مرحله کشف هستند. از این تعداد ۱۵ عدد در مرحله آزمایش بالینی هستند.
هوش مصنوعی میتواند کشف فرمول دارو را به شدت سرعت بخشد. به عنوان نمونه شرکت آلمانی Evotech و شرکت Exscientia از انگلستان یک مولکول ضد سرطان را به مرحله نخست آزمایش بالینی رسانیدند. این کار به لطف هوش مصنوعی در هشت ماه انجام شد. اگر به روشهای سنتی همین کار انجام میشد، در حدود پنج تا شش سال زمان لازم داشت.
فراتر از ساخت دارو
در حوزه پزشکی، هوش مصنوعی در تشخیص بیماری و تحلیل داده برای پیشگیری از گسترش بیماری نقش دارد.
در حال حاضر در مورد دقت تشخیص به کمک هوش مصنوعی و کارکرد آن نسبت به تشخیص انسانی بحثهای بسیاری هست. در پژوهشی که در BMJ به چاپ رسیده بود تاثیر هوش مصنوعی در تشخیص سرطان سینه با پردازش تصویر بررسی شد. به نظر میرسد هوش مصنوعی هنوز آماده تحویل گرفتن این کار از پزشکان نیست.
هرچند حوزه تشخیص بیماری به کمک هوش مصنوعی جدید نیست، هنوز در حال گسترش است. در نهایت این فناوری به نقطه اوج خود خواهد رسید. پس از آن با تشخیص سریع بیماری میتوان به بیماران بسیاری کمک کرد. به جز تشخیص سرطان، هوش مصنوعی با تلفیق دادههای پردازش ژنتیکی، پوشیدنیها و پردازش تصویر هم به فعالیتهای پیشگیرانه پزشکی کمک میکند.
فناوری پوشیدنی
پوشیدنیهای بخش دیگری از فناوریهای در حال رشد هستند. تخمین زده میشود(مقالهای در Deloitte) که صادرات پوشیدنیها در سال ۲۰۲۲ به تعداد ۳۲۰ میلیون عدد برسد. در سال ۲۰۲۴ این عدد به ۴۴۰ میلیون خواهد رسید.
در یک سطح ساعتهای هوشمند با اندازهگیری مسافت طی شده در روز و در سطح دیگر با ثبت اطلاعات قلب افراد به حفظ سلامت کمک میکنند. به عنوان مثال فناوری Medtronic به رصد سلامت قلب از راه دور کمک میکند.
از دیگر فناوریها میتوان بهDexcom برای اندازهگیری گلوکوز خون بیماران مبتلا به دیابت استفاده کرد. همچنین پوشیدنیهایی برای پیشبینی سکته و کمک به بیماران پس از سکته در حال گسترش است.
CRISPR/Cas9
از مهمترین حوزههای پزشکی ژندرمانی است. فناوری CRISPR-Case9 پتانسیل قرار گرفتن در صدر جدول فناوریهای پزشکی را دارد.
Emmanuelle Charpentier و Jennifer Doudna در سال ۲۰۲۰ جایزه نوبل شیمی را برای کار در زمینه CRISPR-Case9 کسب کردند. این عرصه جدید اهمیت زیادی دارد. فناوری پردازش ژن امکان مبارزه با بیماریهای لاعلاج، رشد گیاهان مقاوم و از میان بردن انواع ویروس و انگل را دارد.
به گفته Dounda قدرت کنترل ژن گونه آینده ما هم هولناک و هم فوقالعاده است. تصمیمگیری در مورد چگونگی این کار میتواند بزرگترین چالش رودرروی بشر شود.
از بیماری هایی که با استفاده از CRISPR درمان میشود کم خونی داسی شکل است. در این حوزه یک شرکت پیشرو با کمک Dounda و Emmanuelle Charpentier آغاز به فعالیت کرده است(CRISPR Therapeutics).
مثالی دیگر، شرکت Intellia Therapeutics که ژندرمانی را برای درمان بیماری نادر و لاعلاج transthyretin amyloidosis به کار میگیرد. Doudna یک از پایهگذاران این شرکت نیز هست.
شرکت Editas Medicine با تمرکز بر ترجمه ژندرمانی به یک پایپلاین داروی برای بیماریهای مضمن است. شرکتی دیگر Verve Therapeutics است که آزمایش بالینی VERVE-101 (داروی ژندرمانی برای بیماریهای قلبی عروقی) را انجام داده است.
Immersive reality
کاربرد واقعیت شناور در پزشکی بسیار حائز اهمیت است.
واقعیت مجازی و واقعیت افزوده فناوریهایی هستند در جراحی، آموزش و پشتیبانی جراحی رباتیک نقش خواهند داشت. این فناوریها در جایی به کار میرود که مقیاس کار بسیار کوچک است و از دور هم قابل هدایت هستند.
به گفته Global Data بازار واقعیت افزوده در سلامت تا سال ۲۰۳۰ به ۷۶ میلیارد دلار میرسد. به این شکل واقعیت مجازی از واقعیت افزوده جا خواهد ماند.
انقلاب فناوری پزشکی
در سالهای اخیر تحلیلهای بسیاری متوجه فناوریهای سلامت بوده است. سلامت، پزشکی و داروسازی به دلیل کندی رشد مورد انتقاد بوده است. اما فناوریهای جدید پتانسیل تغییر این وضعیت را دارد.
مسلما در حال حاضر در آستانه انقلاب سلامتی هستیم که هوش مصنوعی با پردازش دادههای توالییابی ژنتیکی و پوشیدنیها به ارمغان خواهد آورد. در عین حال CRISPPR به همراه واقعیت شناور بعد جدیدی به بخش سلامت اضافه خواهد کرد.
طراحی ابزاری پوشیدنی برای کمک به یادگیری مجدد حرکات در بیماران سکته مغزی
کاربرد رباتیک در آسیب شناسی و جراحی مغز و اعصاب
منبع: information-age
«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوریهای توان افزا و پوشیدنی) مجاز است.»