آیا سیاره تاتویین (Tatooine) در مجموعه‌ی جنگ ستارگان را به یاد می‌آورید؟ سیاره‌ای با دو خورشید در آسمان خود با غروب دوگانه که شخصیت داستانی لوک اسکای‌واکر (Luke Skywalker) در آن زندگی می‌کرد. به لطف تلسکوپ فضایی کپلر ناسا (Kepler) ما اکنون می‌دانیم که منظومه‌های دو ستاره‌ای وجود دارند. اما این پرسش ایجاد می‌شود که آیا در سیاره‌های منظومه‌های دو ستاره‌ای امکان زندگی وجود دارد؟ دانشمندان بر این باورند احتمال وجود سیاره‌های سکونت‌پذیر در منظومه‌های دوستاره‌ای زیاد است. با مجله فناوری‌های توان‌افزا و پوشیدنی همراه باشید.
می‌توان گفت اگر سیاره در فاصله‌ای قابل سکونت از دو ستاره قرار داشته‌باشد ممکن است میزبان حیات باشد حتی اگر سیاره سنگی نباشد. بر اساس مطالعه جدیدی در مجله‌ی ارتباطات طبیعت «Nature Communications»، سیاره‌ای که به دور دو ستاره می‌چرخد می‌تواند به مدت طولانی آب را درخود نگه دارد و بنابراین ممکن است قابل سکونت باشد.
مکس پپ (Max Popp) پژوهشگر دانشگاه پرینستون و موسسه ماکس پلانک در آلمان می‌گوید: «وجود سیاره‌های قابل سکونت مانند زمین در منظومه‌های دوستاره‌ای احتمال بیشتری دارد.» او و زیگفرید ایگل (Siegfried Eggl) دانشجوی فوق دکترای دانشگاه صنعتی کالیفرنیا در آزمایشگاه پیشرانش جت (Jet Propulsion Laboratory) مدلی برای سیاره در منظومه‌ی کپلر ۳۵ (Kepler 35) خلق کردند.
منظومه‌ی دوستاره‌ای کپلر ۳۵B و ۳۵A میزبان سیاره‌ی بزرگ و گازی کپلر ۳۵b است که اندازه‌ای هشت برابر زمین دارد. سیاره‌ی کپلر ۳۵b در مدار خود به اندازه‌ی ۱۳۱٫۵ روز زمینی گردش می‌کند.
در مدلی که آنها برای سیاره خلق کردند اثر گرانشی سیاره را در نظر نگرفتند. سیاره‌ای در ابعاد زمین و پوشیده با آب که در دوره‌های زمانی میان ۳۴۱ و ۳۸۰ روز به دور منظومه‌ی دو ستاره‌ای ۳۵AB می‌گردد. آنها رفتار سیاره را در این شرایط بررسی کردند. هدف پژوهش جستجوی سیاره‌های قابل سکونت است.
ایگل معتقد است «یافتن سیاره‌های قابل سکونت بسیار مشکل است. بنابراین باید مکان احتمالی این سیاره‌ها را از پیش مشخص کنیم. منظومه‌های دوستاره‌ای مورد مناسبی برای جستجوی سیاره‌های سکونت‌پذیر هستند.»
دانشمندان، منطقه‌ی سکونت‌پذیر را با توجه به فاصله‌ی سیاره از ستاره‌ی میزبان خود تعیین می‌کنند. فاصله‌ای که احتمال وجود آب مایع روی سطح سیاره وجود دارد. در منظومه‌های دوستاره‌ای چون دو ستاره‌ی میزبان نیز به دور یکدیگر می‌چرخند منطقه‌ی سکونت‌پذیر به فاصله‌ی سیاره موردنظر از مرکز جرم دو ستاره‌ی در حال چرخش وابسته است.
مکس پپ و ایگل بر این باورند سیاره‌ای که در مرز منطقه‌ی سکونت‌پذیر در منظومه‌ی دوستاره‌ای قرار دارد تغییرات شدیدی در دمای سطح خود تجربه می‌کند چراکه مانند سیاره‌های سرد مقدار کمی بخار آب در جو خود دارد. این شرایط دقیقا مشابه زمین است. در مناطق بیابانی بدون آب اختلاف دمایی روز وشب بسیار زیاد است. مقدار آب موجود در تغییرات دمایی نقش کلیدی دارد. در فاصله‌ای نزدیک‌تر به ستاره‌های میزبان در منطقه‌ی سکونت‌پذیر تغییرات دمایی کمتر است چون مقدار بخار آب بیشتری در جو سیاره ایجاد خواهد شد.
همانند منظومه‌های تک ستاره‌ای، در منظومه‌های دوستاره‌ای اگر سیاره در فاصله دورتری از ستاره میزبان و خارج از منطقه‌ی سکونت‌پذیر باشد مانند یک گلوله‌ی برفی خواهد بود. اگر سیاره در فاصله‌ی بسیار نزدیک به ستاره باشد شرایط مانند سیاره‌ی زهره (Venus) منظومه‌ی شمسی ما خواهد بود و غیر قابل سکونت. ویژگی دیگری که در شرایط آب‌و هوایی سیاره‌ی قابل سکونت با پوشش آب در منظومه‌های دوستاره‌ای وجود دارد کمتر بودن پوشش ابری است.
در زمینه اخبار فضایی و نجوم بیشتر بخوانید.
>>تلاش ناسا برای پرورش گیاه در فضا
>>آماده کردن ربات فضانورد Valkyrie برای سفر به مریخ
>>هفت طرح مهم ناسا
منبع : nasa
استفاده و بازنشر این نوشتار تنها با ذکر لینک منبع و نام «مجله‌ی فناوری‌های توان افزا و پوشیدنی» مجاز است.
