استفاده از روشهای فیزیوتراپی برای درمان آسیبهای حرکتی ناشی از ضربه بسیار مؤثر است حتی اگر فرایند درمان مدت زیادی (مثلاً یک سال یا بیشتر) پس از آسیب دیدگی آغاز شود.
مغز و بدن می‌توانند بلافاصله پس از آسیب دیدگی عملیات بازسازی را آغاز کنند و تا شش ماه بعد، نشانه‌های بهبود را بروز دهند. یک پژوهش تازه مطالعه‌ای را بر روی افرادی که با وجود انجام مراقبتهای معمول، بیش از دوازده ماه از ناتوانی آن‌ها می‌گذشت انجام داده است.
دکتر Janis Daly استاد عصب شناس دانشگاه فلوریدا و از اعضای گروه تحقیق می‌گوید: «وضعیت بیماران از نظر بازتوانی فیزیکی با روش توانبخشی فشرده بهبود قابل توجهی را نشان می‌دهد. بازتوانی هر بیمار شکل خاص خود را داشت. روند رشد برخی خیلی سریع بود و برخی دیگر کندتر. برخی موفق شدند کارهایی را انجام دهند که قبلاً قادر به انجام آن نبودند. برخی توانستند توانایی جابجایی بازوهای خود را تا حدی به دست آورند که بتوانند کارهایی مانند پوشیدن دستکش یا لباس را خود انجام دهند.»
متوسط تغییر در کارایی بیمارانی که آسیب دیدگی شدیدی داشتند در بخش حرکات بازو و انجام حرکات پیچیده بسیار قابل توجه بود. مثلاً فردی که قادر به برداشتن یک قاشق هم نبود اکنون می‌توانست به راحتی غذا بخورد.

بررسی سه روش بازتوانی
ناتوانی در ترکیب کردن حرکتهای متداول بدن مانند حرکت همزمان کتف، باز کردن آرنج و تلاش برای رسیدن به یک شیء می‌تواند نتیجۀ آسیبهای وارد شده به دست باشد.
ممکن است بیمار بتواند بر روی بخش رسیدن بازو به جسم مورد نظر تمرکز کند اما به دلیل اختلال در مسیرهای عصبی ممکن است بازو به جای باز شدن و گرفتن جسم، به سمت بدن متمایل شده و بسته شود.
پژوهشگران برای کمک به بهبود حرکتی کتف ها، بازوها و دستهای بیماران، برنامۀ توانبخشی حرکتی بسیار فشرده ای را تدوین کردند که شامل پنج ساعت توانبخشی در روز و پنج روز در هفته به مدت دوازده هفته بود. سی و نه نفر در این برنامه شرکت کردند.
این برنامه شامل سه روش مختلف توانبخشی بود: توانبخشی یادگیری حرکتی، توانبخشی با تحریک الکتریکی و توانبخشی به کمک لوازم رباتیکی.

تمرین، تمرین و باز هم تمرین
در روش اول، بازتوانی یادگیری حرکتی پس از آسیب دیدگی با یادگیری یک حرکت ورزشی مانند سرویس زدن در ورزش تنیس مقایسه شد. در این نوع توانبخشی، بیماران باید تا حد امکان حرکات را با ظرافت تمام انجام دهند تا حرکت مورد نظر تا حد امکان طبیعی به نظر برسد. این کار نیازمند تمرین و تکرار فراوان است.
دکتر Daly در این باره می گوید: «این کار شبیه به یادگیری دوچرخه سواری است. فرد باید آنقدر تمرین کند تا به مهارت کافی برسد.»
در شیوۀ توانبخشی با تحریک الکتریکی، الکترودهای متصل به ساعد فرد، موجب تحریک ماهیچه ها شده و دست بیمار را بلند می‌کنند.
شرکت کنندگان در روش بازتوانی رباتیکی، به کمک یک نرم‌افزار ویژه، رسیدن به اجسام و گرفتن آن‌ها را تمرین می‌کنند. این نرم‌افزار آن‌ها را برای گرفتن جسم نمایش داده شده روی صفحۀ نمایش راهنمایی می‌کند. ساعد و دست آن‌ها به وسیلۀ تکیه گاههایی مهار می‌شود. بنابراین آن‌ها می‌توانند بر روی حرکت کتف و آرنج خود تمرکز کنند.
نخستین گروه شرکت کننده در پژوهش تنها با روش توانبخشی یادگیری حرکتی به مدت پنج ساعت در روز کار کردند. دو گروه دیگر به مدت سه ساعت و نیم تحت توانبخشی یادگیری حرکتی و یک ساعت و نیم تحت توانبخشی تحریک الکتریکی یا توانبخشی رباتیکی قرار گرفتند. روش یادگیری حرکتی برای هر سه گروه یکسان بود. عمل‌کرد هر سه گروه به شکل قابل توجهی نسبت به روشهای عادی (تقریباً دو برابر) افزایش یافته بود.

بررسی روش توانبخشی فشرده

میزان اثربخشی این روش توانبخشی در هر سه گروه یکسان بود و تفاوت آماری معناداری میان آن‌ها مشاهده نشد. پژوهشگران به این نکته نیز اشاره کردند که شاید دلیل عدم وجود تفاوت معنادار در عمل‌کرد سه گروه، جامعه آماری اندک بیماران بوده باشد.
به دلیل فشردگی برنامۀ توانبخشی یک فیزیوتراپیست با هر سه گروه کار می‌کرد. این امر باعث کاهش هزینه‌های درمانی شد. پژوهشگران هزینۀ درمانی این برنامه را به ازای هر بیمار چیزی بین ۴۵۰۰ تا ۵۶۰۰ دلار محاسبه کردند.
دکتر Daly می گوید: «بیشتر افراد پس از آسیب دیدگی می‌توانند بدون انجام توانبخشی فشرده به حالت عادی بازگردند. اما در این پژوهش، ما بیمارانی را انتخاب کردیم که بیش از یک سال در وضعیت ناتوانی قرار داشتند. میزان بازتوانی مشاهده شده در این روش از هر روش منتشر شدۀ دیگری بالاتر است. این مسأله لزوم درمان طولانی‌تر و با شدت بیشتر را برای کسانی که آسیب بیشتری دیده‌اند تأیید می‌کند.»

منبع: Futurity