به عقیده‌ی برخی از افراد، فناوری جای ۸۰ درصد از پزشکان را در آینده خواهد گرفت. اما این ادعای درستی نیست. در عوض، فناوری به آنها کمک خواهد کرد تا با تمرکز بیشتری به تخصص خود بپردازند. با به کارگیری فناوری، کارهای تکراری از دوش پزشکان برداشته میشود و آنها با قدرت بیشتری به نوآوری و درمان می‌پردازند. علاوه بر اینکه به کارگیری فناوری باعث بهبود برخی از تخصص‌ها میشود، دلیلی بر شکوفایی برخی دیگر است. در این مقاله به بررسی برترین تخصصهای پزشکی که از پتانسیل بالایی در توسعه و شکوفایی برخوردارند، می‌پردازیم. برای آشنایی بیشتر با این موضوع با مجله فناوری‌های توان‌افزا و پوشیدنی همراه باشید.
۸٫ پزشکی اورژانس
موقعیت‌هایی وجود دارد که زمان در آنها بسیار مهم است. مانند وقوع حواث ناگهانی یا فوریت‌های پزشکی. نیاز اساسی در چنین موقعیت‌هایی، پاسخ در کوتاه‌ترین زمان ممکن است. بنابراین هدف اصلی هر نوآوری در این حوزه باید کوتاه کردن زمان پاسخ به موقعیت‌های اورژانسی باشد.
فناوری جدید برای پاسخ سریعتر
پهپادهای پزشکی از پتانسیل بسیار بالایی برای انتقال سریع دارو، واکسن یا کمک‌های پزشکی برخوردارند. شرکت Zipline در کشور رواندا، آفریقا، از پهپادها برای انتقال سریع تجهیزات پزشکی استفاده میکند.
محققان دانشگاه تورنتو در حال آزمایش بر روی ایده‌ای هستند که از پهپادهای آمبولانسی در هلند الهام گرفتهاند. این ایده ساخت پهپادهایی است که مستقیما، دستگاه‌های خودکار تقویت کننده‌ی ضربان قلب (AEDs) را به افرادی که دچار حمله‌ی قلبی شده‌اند، می‌رساند. همچنین این نوع از پهپادها در استکهلم نیز مورد آزمایش قرار گرفتهاند و نتایج، حاکی از آن است که این پهپادها قادرند در یک چهارم زمانی که برای رسیدن آمبولانس نیاز است، تجهیزات پزشکی را به بیمار برسانند.
انتقال مراکز درمانی به مکان مورد نیاز
با توسعه‌ی دستگاه‌های دستی و حسگرها، ارزیابی بیماران در هر کجا که باشند، آسان‌تر خواهد شد. Eric Topol، یک متخصص قلب و عروق برجسته و پیشگام در حوزهی سلامت دیجیتال، هنگامی که از واشنگتن به سمت خانه در حال پرواز بوده، متوجه فرد بیماری میشود که از ناحیه‌ی سینه، شدیدا احساس درد داشته است. در این شرایط Topol، با استفاده از دستگاه Kardia که ساخته‌ی شرکت AliveCor است و به تایید سازمان غذا و دارو رسیده فرد بیمار را ارزیابی میکند.
این دستگاه از طریق نوک انگشتان دست ضربان قلب را ضبط میکند و نتایج را به وسیله‌ی یک برنامه کاربردی آیفون نمایش می‌دهد. Topol با تشخیص به موقع متوجه شد که فرد بیمار دچار حمله قلبی شده است و با فرود اضطراری به سرعت به وضعیت او رسیدگی شد و زنده ماند. این مورد، به خوبی کاربرد دستگاه‌های قابل حمل تشخیص پزشکی را نشان می‌دهد. پزشکان با همراه داشتن دستگاه‌هایی مانند AliveCor یا Viatom Checkme Pro، قادرند در هر کجا و در هر شرایطی، به ارزیابی بیماران اورژانسی بپردازند.
همچنین آمبولانس‌های خودران، این امکان را برای متخصصان اورژانس فراهم میکند که تنها بر روی بیمار متمرکز باشند. در حال حاضر برخی از دولت‌ها از این ایده برای رها شدن از ارائه‌ی خدمات اورژانسی استقبال کرده‌اند. این موضوع در آینده میتواند خودروها را تبدیل به دستگاه‌های مراقبتی کند.
۹٫ تخصص گوارش
تا همین اواخر دیدن و بررسی کنش‌ها و واکنش‌هایی که در دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد، دور از ذهن بود اما در آینده‌ای نزدیک، فناوری نانو در این راستا کمک بسیاری خواهد کرد. در حال حاضر با استفاده از نوآوری به نام PillCam که ظاهری کپسول مانند دارد و بیمار آن را می‌بلعد، متخصصان قادرند داخل دستگاه گوارش بیمار را ببینند. تا کنون بیش از ۵/۱ میلیون بیمار از این آندوسکوپی کپسولی بهره برده‌اند. متخصصان با به کارگیری این فناوری می‌توانند روده کوچک، روده بزرگ و مری را بدون استفاده از داروهای آرامش بخش یا روشهای تهاجمی آندوسکوپی، مورد نظارت و بررسی قرار دهند.
ظهور اسکنرهای مواد غذایی، نویدبخش آینده‌ای روشن در حوزهی پزشکی دستگاه گوارش خواهد بود. این فناوری میتواند دیدگاهی دقیق و با جزئیات کامل در مورد غذاها بدهد که در این‌صورت برای افرادی که مبتلا به آلرژی غذایی یا محدودیت غذایی هستند، مفید خواهد بود. شرکت کانادایی TellSpec، در حال کار بر روی یک اسکنر مواد غذایی دستی است که به کمک تحلیلگر مبتی بر هوش مصنوعی خود میتواند اطلاعاتی در مورد خصوصیات مواد غذایی به کاربر بدهد. حسگرهای gluten و peanut شرکت Nima نیز کاربردی مشابه دارند.
۱۰٫ تخصص بیماری های مسری
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت، ۵۳ کشور جهان از سال ۲۰۱۵ شواهدی مبنی بر انتقال ویروس Zika از پشه گزارش داده‌اند. در غرب آفریقا، از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، شیوع ویروس Ebola منجر به مرگ ۱۰۰۰۰ نفر و مبتلا شدن تقریبا ۳۰۰۰۰ نفر به این بیماری کشنده شده است و همچنین تا زمان نوشته شدن این مقاله ویروس COVID-19 ، ۳۰۰۰۰۰۰ نفر را مبتلا کرده است. گسترش سریع و جهانی این ویروسها را می‌توان، نوعی افت جهانی در نظر گرفت.
پزشکی از راه دور و مشاورههای آنلاین
با جاری شدن سیل عظیمی از اطلاعات طی شیوع این ویروس، ممکن است بدست آوردن اطلاعات درست و دقیق برای متخصصان و عموم مردم به یک چالش تبدیل شود. یکی از منابع قابل اعتماد برای دریافت این اطلاعات، منابع آنلاین دانشگاه Johns Hopkins یا سایت healthmap.org است. این اطلاعات، آماری دقیق از تعداد مرگ و میرها، تعداد بهبود یافتگان و وضعیت گسترش بیماری در جهان را در برمی‌گیرد و به راحتی برای تمام کشورهای جهان قابل دسترسی است.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیز، از ارائه خدمات پزشکی و نظارت بر بیماران از راه دور برای کاهش خطرات انتشار ویروس، حمایت کرده‌اند. با توجه به این ملاحظات، مرکز پزشکی Bergen New Bridge در نیوجرسی، یک سرویس پزشکی از راه دور را برای غربالگری بیماران مبتلا به COVID-19 اختصاص داده است.
رباتها، هوش مصنوعی و پزشکی از راه دور، برای کمک به نجات انسان
فناوری های حوزهی سلامت می توانند در مدیریت و آمادگی برای شرایطی که ممکن است شیوع بیماری جهان را درگیر خود کند، موثر باشند. پزشکان یک بیمارستان در ایالات متحده، از یک ربات به عنوان همکار استفاده کردند و ویتامین های مورد نیاز بیماران مبتلا به COVID-19 را به وسیله ی این ربات به بیماران میرسانند تا در معرض خطر ابتلا قرار نگیرند. همچنین شرکت TMIRob در شانگهای، رباتهای خود را برای ضدعفونی کردن بیمارستان‌های چین مستقر کرده است.
هوش مصنوعی میتواند ابزاری مخفی برای مقابله یا حتی جلوگیری از شیوع چنین ویروس‌هایی باشد. قبل از این که مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) هشدارهای در مورد گسترش ویروس COVID-19 صادر کنند، یک شرکت کانادایی به نام BlueDot، اولین شرکتی بود که در رابطه با این ویروس هشدارهایی داده بود. آنها با استفاده از هوش مصنوعی، اطلاعات بدست آمده از گزارشهای خبری، داده‌های هواپیمایی و گزارشهای شیوع بیماری حیوانات را دسته بندی می‌کنند و سپس این اطلاعات توسط متخصصان بیماریهای مسری تحلیل میشود و نتایج آن را گزارش می‌دهند.
۱۱٫ جراحی
عمل جراحی در آینده، بیش از پیش، اطلاعات محور خواهد شد و رابطه‌ی تنگاتنگی با و هوش مصنوعی برقرار خواهد کرد. حوزهی سلامت دیجیتال همکاری بی‌سابقه‌ای بین انسان و فناوری ایجاد کرده است که حاصل آن، بالا رفتن دقت و کارآیی در عمل‌های جراحی خواهد بود.
رباتها در اتاق عمل
طبق تحلیل بازار، صنعت رباتیک جراحی در حال رونق است. ارزش بازار جهانی رباتهای جراحی تا سال ۲۰۲۵، ۶/۱۲ میلیارد دلار آمریکا پیشبینی میشود. معروف‌ترین ربات جراحی، سامانه داوینچی است که در حدود ۱۵ سال پیش معرفی شد. این ربات مجهز به سامانه‌ی تصویر برداری سهبعدی با کیفیت و ابزارهایی شبیه مچ دست است که قابلیت خم شدن و پیچش بالایی نسبت به مچ دست انسان دارند. جراح در تمام مدت زمان جراحی تحت کنترل سامانه ربات است و به کمک این سامانه قادر خواهد بود عمل جراحی را دقیق‌تر از آنچه تصور میشود، به انجام برساند.
این سامانه رقبای دیگری نیز دارد. گوگل اخیرا از آغاز همکاری با شرکت Johnson & Johnson برای ایجاد یک سامانه رباتیکی جراحی خبر داده است. همچنین مشاوران کمبریج از ربات AXSIS برای غلبه بر محدودیت‌های ربات داوینچی از جمله اندازه بزرگ و عدم توانایی کار با بافت‌های ظریف و شکننده، استفاده می‌کنند.
جراحیهای تکامل یافته و بیسیم
با پیشرفت فناوری در حوزهی سلامت، استفاده از واقعیت افزوده و واقعیت مجازی در اتاق عمل برجسته می شود. شرکت هایی مانند Osso VR و ImmersiveTouch با به کارگیری روشهای مبتنی بر واقعیت مجازی به آموزش مهارت های جراحی به کارآموزان این حوزه می پردازند. این روش ثابت کرده که موثرتر از روشهای سنتی است.
همچنین فناوری ۵G باعث ایجاد تغییرات اساسی در زمینه‌ی جراحی خواهد شد. زیرساخت مناسب اینترنت برای پشتیبانی از شبکه‌های ۵G، پهنای باند وسیع‌تر، اتصال سریعتر و پایدار را فراهم میکند. این موارد برای انجام جراحی از راه دور لازم است. طبق گزارشاتی، دانشمندان چینی از فناوری ۵G برای انجام عمل جراحی از راه دور بر روی حیوان و همین‌طور عمل جراحی مغز بر روی یک انسان از فاصله ۱۸۰۰ مایلی استفاده کرده‌اند. پتانسیل بالای این فناوری برای انجام عمل‌های جراحی پیچیده که همکاری متخصصان را از سراسر جهان می‌طلبد، کاملا قابل تصور است. به همین دلیل جراحان باید در روش کار خود در آینده تجدید نظر کنند و اجازه دهند فناوری جزو جدایی‌ناپذیر حرفه‌ی آنها شود.
زمان بیشتری برای بیماران و پژوهش
به طور کلی در آینده بسیاری از مشاغل توسط رباتها و ماشینی شدن از بین خواهند رفت. اما فرصت‌های شگفت‌انگیزتری نیز به وجود خواهد آمد. به خصوص در حوزهی پزشکی. در چنین شرایطی پزشکان نیاز دارند تا مهارت‌های جدیدی بیاموزند و مهارت‌های موجود خود را بهبود ببخشند. همچنین در بسیاری از تخصص‌ها پزشکان زمان بیشتری برای پرداختن به بیماران و پژوهش در مورد بیماری‌ها خواهند داشت.
بیشتر بخوانیم:
برترین تخصصهای پزشکی با بالاترین پتانسیل در آینده(بخش نخست)
برترین تخصصهای پزشکی با بالاترین پتانسیل در آینده(بخش دوم)
فناوری های مهم در آینده ی مراقبت های بهداشتی
منبع: medicalfuturist
«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوری‌های توان‌افزا و پوشیدنی) مجاز است»
