نقص عضو به تغییر شکل یا نبود بخشی از پایین‌تنه و میان‌تنه گفته می‌شود. این نقص می‌تواند به دلایل مادرزادی یا بر اثر حادثه ایجاد شود. افرادی که دچار نقص عضو می‌شوند با مشکلات خاصی دست و پنجه نرم می‌کنند. در ادامه به صورت فهرست مانند به انواع نقص عضو اشاره می‌شود. به برخی راه حل‌های موجود برای دسترسی به پروتزها نیز اشاره خواهد شد. با مجله فناوری‌های توان‌افزا و پوشیدنی همراه باشید.
نقص عضو مادر زادی
این نوع از نقص عضو پیش از تولد نوزاد و در رحم ایجاد می‌شود. در کشوری مانند ایالات متحده در حدود ۱۵۰۰ نوزاد در سال با نقص عضودر ناحیه‌ی بالاتنه متولد می‌شوند. ۷۵۰ نوزاد به نقص عضو از ناحیه پایین تنه دچار می‌شوند. برخی از این نوزادان ترکیبی از این دو را خواهند داشت.
علل نقص عضو مادرزادی
تنها تعدادی از این نوع نقص عضو به دقت شناخته شده است. در برخی موارد نفوذ مایع آمنیوتیک پیرامون جنین در بدن جنین سبب نقص می‌شود. این مشکل amniotic band syndrome نامیده می‌شود. بر طبق مطالعات انجام شده توسط سازمان کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، CDC، قرار گیری در معرض برخی ویروس‌ها، داروها و دود تنباکو(نیازمند تحقیق بیشتر) شانس نقص عضو نوزاد را افزایش می‌دهد. پژوهش‌ها نشان می‌دهد مصرف مولتی‌ویتامین در حین بارداری احتمال بروز مشکل در نوزادان را کاهش می‌دهد.
انواع نقص عضو مادر زادی
نقص عضو Longitudinal
این نوع از نقص عضو با نبود استخوان زند بالایی، استخوان درشت نی یا نازک نی ایجاد می‌شود. دو سوم این نوع نقص عضو به سایر انواع نقص عضو مانند سندرم Adams-Oliver، سندرم Holt-Oram ، TAR،Fanconi anemia، و سندرم VACTERL مربوط می‌شود. در این موارد درمان با جراحی و برخی موارد قطع عضو انجام می‌شود. در مورد دوم مشورت پزشکی و مشاوره به والدین در تصمیم‌گیری کمک می‌کند.
نقص عضو Transverse
عدم رشد یک عضو سبب این نوع از نقص می‌شود. معمولابخشی از عضو سالم مانند قسمت بالایی دست در بدن وجود دارد. در مواردی جراحی به ادامه‌ی رشد عضو کمک می‌کند. اما در بیشتر موارد فرد ناچار به استفاده از یک عضو مصنوعی است.
Symbrachydactyly
نبود تعدادی از استخوان‌های انگشتان یا تعدادی از انگشتان را Symbrachydactyly نامند. این نقص معمولا در یک دست ظاهر می‌شود. جراحی در موارد خاص به بهتر شدن وضعیت دست کمک می‌کند. اما بیشتر کودکان خود را به استفاده از دست دیگر عادت می‌دهند.
Polydactyly
حضور انگشت اضافی در دست یا پا را Polydactyly نامند. این انگشتان اضافی در مواردی با جراحی برداشته می‌شود.
Oligodactyly
کم بودن انگشتان دست یا پا را Oligodactyly می‌نامند. در این مورد جراحی به ندرت کمک کننده است. در موردی که یکی از انگشتان میانی شکل نگرفته باشد به نقص عضو Ectrodactyly گفته می‌شود.
Syndactyly
در این مورد تعدادی از انگشتان در هم آمیخته شده‌اند. معمولا دو انگشت در کودکان آمیخته می‌شود. موارد دیگر شامل ادغام پنج انگشت نیز می‌شود. این مورد می‌تواند ادغام بافت نرم پیرامون استخوان‌ها و یا ادغام استخوان‌ها را شامل شود. در این مورد جراحی به بازگشت کارکرد معمول دست کمک می‌کند.
نقص عضو اکتسابی
سالانه هزاران نفر بر اثر حوادث مختلف، بیماری و سرطان دچار نقص عضو می‌شوند. مشاوره‌ی پزشکی و روانی برای بازگشت به شرایط عادی به فرد و نزدیکان وی کمک خواهد کرد. شاید نوزادان به لحاظ احساسی رنج کمتری را تحمل کنند، اما در کودکان و یا نوجوانان شوک این حادثه بسیار شدید خواهد بود. در مواردی که آسیب شدید است، هیچ گونه مشاوره و آماده‌سازی روانی نمی‌تواند صورت گیرد. در هر صورت کودکان و نزدیکان آنان برای تطبیق با شرایط جدید به کمک تخصصی نیازمند هستند.
ملاحظات مربوط به کودکان با بزرگسالان متفاوت است. در مواردی که محل آسیب بیش از حد به مفاصل نزدیک باشد، ممکن است مفصل مربوط نیز قطع شود. چراکه بدن در حال رشد است و رشد استخوان می‌تواند در آینده مشکل ساز شود و جراحی مجدد را طلب کند. در مواردی مانند سرطان و در نزدیکی استخوان زانو به کارگیری روش‌هایی مانند Rotationplasty به خم شدن زانو کمک می‌کند. مشورت با یک متخصص ارتوپد می‌تواند در عادت به شرایط جدید بسیار موثر باشد.
توانبخشی
بدن کودکان سریع‌تر از بزرگسالان ترمیم می‌شود. با توانبخشی درست کودکان می‌توانند سریع‌تر به حالت عادی بازگردند. همچنین غلبه بر درد و درد فانتوم پس از جراحی در کودکان سریع‌تر است. کودکان توانایی بالایی برای غلبه بر عوامل روانی نیز دارند اما آسیب روانی پس از حادثه نیز در سنین کم شایع است.
رشد عضو و عضو مصنوعی
استفاده از عضو مصنوعی به کودکان در برقراری ارتباط با محیط کمک می‌کند. اما چالش‌های خاصی نیز در مورد کودکان وجود دارد. به علت رشد بدن، عضو مصنوعی باید با گذر زمان جایگزین شود یا اندازه‌های آن مجددا تنظیم شود. قانون خاصی برای تعیین زمان این تغییر وجود ندارد. کودکان برای عادت کردن به این عضو مصنوعی جدید به زمان نیاز دارند. معمولا عضو مصنوعی کمی بزرگتر در نظر گرفته می‌شود تا با رشد کودک اندازه‌ی مناسب را داشته باشد.
در مورد کودکان آسیب دیدن عضو مصنوعی نیز به شکل دائم رخ می‌دهد. استفاده از اعضای مصنوعی تولید شده با چاپ سه بعدی امکان تعمیر و جایگزینی به صرفه این ادوات را فراهم می‌کند. DIY 3D یک جنبش در حال گسترش برای چاپ سه بعدی اعضای مصنوعی است. بسیاری از کودکان دست مصنوعی خود را، خود چاپ می‌کنند. بنیاد E-Nable در این زمینه بسیار شناخته شده است. چاپ دست مصنوعی توسط کودک تجربیات جدیدی پیش روی کودکان قرار می‌دهد. چاپ یک عضو مصنوعی معنای جدیدی می‌آموزد و وی را از تفکر در مورد یک بدشانسی بزرگ در زندگی دور می‌سازد.
در مورد کودکان مشکلات روانی نقص عضو بسیار مهم است. کودکان حس بسیار واضحی از شخصیت خود دارند. این خودآگاهی سبب می‌شود کودکان توانایی قابل توجهی در درک تفاوت‌های خود با دیگران داشته باشند. حتی در مواردی که کودک در محیطی دوستانه زندگی می‌کند احساس جدا افتادن از دیگران به صورت مکرر به سراغ وی خواهد آمد. در دوران نوجوانی به خصوص این احساسات قوی‌تر هستند.
نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد کودکانی که نقص عضو را تجربه می‌کنند به لحاظ احساسی از کودکان هم سن خود توانمندتر هستند. این کودکان در برقراری ارتباط با دیگران و توصیف شرایط خود بسیار قوی هستند.
بیشتر بخوانیم:
نگاهی به بزرگترین کنفرانس توانبخشی دنیا RehabWeek 2019
فناوری های کمکی توانمند سازی معلولان در محیط های شهری
منبع: amputee-coalition
استفاده و بازنشر این نوشتار تنها با ذکر لینک منبع و نام «مجله‌ی فناوری‌های توان افزا و پوشیدنی» مجاز است.
