ربات‌های امداد و نجات در کنار کادر فعال این حوزه در موقعیت‌های حساس بسیار کارا هستند. کمترین اثر این رباتها در صحنه حادثه فراهم کردن ایمنی و اثربخشی فعالیت‌های پرسنل امداد است. رباتها با ورود به مکان‌های خطرناک به جای انسان، تشخیص موارد خطر، حمل بارهای سنگین و برقراری ارتباط موثر بین اعضای حاضر در عملیات به بهبود کیفیت عملیات امداد کمک می‌کنند. در ادامه این مقاله از مجله فناوریهای توان افزا و پوشیدنی به معرفی وظایف رباتها در محل حادثه می‌پردازیم.
در مکان‌های خطرناک، رباتها به جای انسان وارد محل حادثه می‌شوند و با گشتن در محل اطلاعات بیشتری در مورد قربانیان و محل بدست می‌دهند. مکان‌های در معرض تابش اشعه خطرناک، مواد شیمیایی سمی، ساختمان در حال فروپاشی یا خرابه‌های ساختمان از این دسته هستند.
رباتها به حسگرهای مختلف و دوربین مجهز می‌شوند و تمام این اطلاعات به همراه تصویر محل حادثه را پس از ورود در اختیار پرسنل امداد قرار می‌دهند. دسترسی به مکان‌های صعب العبور توسط رباتها به این شکل اطلاعات ارزشمندی بدست می‌دهد که امدادگران با کمک آن در مورد مسیر عملیات تصمیم می‌گیرند. این اطلاعات می‌تواند شامل وضعیت نجات یافتگان، مکان آن و وضعیت محل حادثه باشد.
مزیت ربات ها بر انسان در محل حادثه
افزون بر موارد ذکر شده باید مزیت رباتها برای انجام کارهای سنگین، حمل بارهای سنگین، تاب آوری در شرایط دشوار برای انسان و کارکرد بی‌وقفه بدون خستگی را نیز در نظر گرفت. سپس رباتها جابه‌جایی خرابه‌ها و پاکسازی را در کنار کاوش در محل حادثه را به خوبی انجام می‌دهند. رباتها آن‌چه حادثه آفرین و زیان بار است را بدون تاثیر گرفتن از آن از محل حادثه دور می‌کنند.
در موقعیت‌های خطرناک برای انسان رباتها توسط یک کاربر از راه دور هدایت می‌شوند. به این شکل پرسنل امداد وارد محیطی نخواهند شد که از لحاظ فیزیکی برای ایشان خطرناک است. این امر سبب می‌شود که افراد متخصص در موقعیت‌های حساس در دسترس هستند.
با داده‌هایی که رباتها جمع‌آوری می‌کنند پرسنل امداد می‌توانند را به خوبی تقسیم کنند. داده‌های ربات وضعیت محل حادثه، نقاط حساس، اولویت‌بندی اقدامات امداد و نجات را مشخص می‌کنند. به این شکل مامورین امداد به خوبی امکانات در دسترس ( تعداد پرسنل، تجهیزات، مواد اولیه) را تقسیم بندی می‌کنند. رباتها در بخش انبارداری و رسانیدن تجهیزات لازم به محل‌های مورد نیاز حادثه نیز مفید هستند.
در ادامه روش‌های بهره بردن از رباتها در عملیات امداد را بررسی می‌کنیم:
عملیات نجات و امداد
در مورد محل حادثه می‌توان به تعدادی از کاربردهای مهم رباتها اشاره کرد. رباتها حسگرهای مختلفی دارند. این حسگرها در هنگام پاسخگویی به حادثه، به خصوص جست و جوی محل حادثه مثلا در یک ساختمان در حال ریزش کارایی دارند. ربات‌های خاص این شرایط برای وارد شدن به مکان‌های خطرناک مشکلی ندارند. این مکان‌ها محل‌هایی هستند که انسان نمی‌تواند به سادگی به آن دسترس یابد. به این شکل رباتها به دستیاران خدمه امداد و نجات تبدیل می‌شوند.
حسگرهایی مانند حسگر گرما با تشخیص دمای بدن به خدمه امداد در یافتن نجات یافتگان کمک می‌کنند. همچنین حسگرهای ربات می‌تواند ضربان فرد را تشخیص دهد. پس از یافتن نجات یافتگان و تشخیص وضعیت آنان، امدادگران در مورد استراتژی نجات وی تصمیم‌گیری می‌کنند. به این شکل حضور رباتها کیفیت، ایمنی و اثربخشی کل عملیات را بهبود می‌بخشد.
رسیدگی به مواد خطرناک در صحنه حادثه
در صحنه حادثه رسیدگی به مواد خطرآفرین برای سلامت خدمه لازم است. در این حوزه ربات‌های امداد نقشی مهم دارند. رباتها می‌توانند بدون آسیب این مواد را مدیریت کنند. آنان برای برهم‌کنش با این مواد تجهیزات خاصی دارند. این رباتها به خوبی قادر هستند ماهیت تشخیص نوع ماده خطرناک، رادیواکتیو و گازهای سمی را به همراه غلظت آن‌ها و اطلاعات لازم برای رویارویی با آن‌ها را تشخیص دهند.
رباتها را همچنین می‌توان به مواد و ابزار لازم برای خنثی کردن خطرات مواد سمی مجهز کرد. مثلا ربات با یک بازوی رباتیک می‌تواند محفظه دارای نشت را تعمیر کند و حتی مواد خنثی کننده را به محل تزریق کند. رباتها انواع عملیات دقیق کاهش خطر و خطای انسانی را به خوبی انجام می‌دهند. قابلیت رباتها برای حرکت در ناحیه متاثر از مواد شیمیایی برای پاکسازی محل و آماده سازی آن برای ورود نیروی انسانی را نباید دست کم گرفت.
جمع آوری داده از راه دور
رباتها دارای طیف وسیعی از حسگرها هستند. حسگرهای تصویربرداری، آشکارسازهای گازی، آشکارساز تشعشع و غیره اطلاعات ارزشمندی در مورد محل حادثه بدست می‌دهند. امدادگران از این اطلاعات برای ارزشیابی محل حادثه، آماده کردن خدمه امداد برای ورود به محل، تشخیص خطرات احتمالی و تعیین استراتژی عملیات استفاده می‌کنند.
در مورد حسگرهای دماسنج و حسگرهای گازهای سمی پیش‌تر سخن گفتیم. تشخیص گازهای قابل اشتعال را نیز به این فهرست می‌افزاییم. با دانستن این اطلاعات خدمه امداد با لباس مناسب و با آمادگی ذهنی وارد محل می‌شوند.
داده‌های حسگرهای رباتیک به خدمه امداد و نجات می‌گوید که چه میزان آسیب به محل حادثه وارد شده است، در کدام محل‌ها خرابی و آسیب بیشتر است و چه روشی برای مقابله با این وضعیت بهتر است. آنان به این شکل می‌توانند اقدامات خود را دسته بندی و رتبه بندی کنند و برای محافظت از خود و جمعیت در معرض خطر اندیشه کنند.
انتقال در لحظه اطلاعات به افزایش آگاهی خدمه از موقعیت نیز کمک می‌کند. با داشتن به روز رسانی‌های محل حادثه خدمه امداد و نجات می‌توانند تصویر بهتری از روند تغییر محل بدست آورند و با تصمیم‌گیری و اقدام به موقع بهترین کارایی را رقم بزنند.
ارتباط و هماهنگی
رباتها نقاط اتصال افراد در محل حادثه به یکدیگر هستند. به خصوص در مکان‌هایی که ارتباط مختل شده است. این نوع رباتها به تجهیزات خاص ارتباطی مجهز می‌شوند و ارتباط بی‌سیم را در محل تضمین می‌کنند. به این شکل ارتباط بدون اختلال در محل حادثه تضمین می‌شود.
با فراهم شدن ارتباط بین اعضای گروه هماهنگی بین آنان نیز بهتر صورت می‌گیرد. چراکه به این شکل اطلاعات حیاتی با سهولت میان اعضا رد و بدل می‌شود. افزون بر این رباتها می‌توانند پیام رسانان محل حادثه نیز باشند. آنان می‌تواند هر نوع اطلاعات و وسیله را بین اعضای یک گروه یا گروه‌های مختلف حاضر در محل رد و بدل کنند. به این شکل آگاهی افراد از محل حادثه بیشتر می‌شود و تصمیم‌های بهتری اتخاذ می‌شود.
در کل استفاده از رباتها به عنوان هاب ارتباطی کیفیت رسیدگی به موقعیت خطرساز را بهتر می‌کند. به این شکل امدادگران کاملا از احوال یکدیگر خبردار می‌شوند و اطلاعات ضروری بدون محدویت بین آنان رد و بدن می‌شود. نتیجه انتقال موثر اطلاعات هماهنگی آنان در شرایط حساس است. به این شکل رباتها آگاهی افراد از موقعیت را افزایش می‌دهند و کیفیت عملیات بالا می‌رود.
کاوش در ساختمان و مدیریت آسیب
پس از وقوع حادثه رباتها برای کاوش در محل به کار گرفته می‌شوند. این مرحله برای حفظ سلامت کارکنان امداد و آگاهی از شرایط محل لازم است. رباتها با تجهیزات متنوع به کاوش در ساختمان‌ها، پل‌ها و سدها می‌پردازند.
این رباتها استحکام بنا، یا مکان‌های خطرناک و در معرض ریزش را شناسایی می‌کنند. آنان ترک یا علائم ناپایداری ساختمان را می‌یابند. رباتها علائمی که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شود را می‌یابند. ارائه اطلاعات قابل استناد در مورد مکان حادثه برای خدمه امداد و نجات بسیار مهم است. به این شکل آنان می‌توانند در مواردی که نیازمند پاسخ سریع است وارد عمل شوند.
خطرهای احتمالی مانند پخش گاز، سیم‌های برق، ساختمان در حال ریزش علاوه بر افراد داخل مکان روی محل‌های اطراف نیز موثر است. بنابراین دانستن این اطلاعات برای هرچه کمتر کردن آسیب لازم است. این اطلاعات در هنگام پخش منابع هم به کار می‌آیند. با داشتن این اطلاعات در مورد تعداد افراد مورد نیاز، تجهیزات لازم و منابع بهتر تصمیم گیری می‌شود. تمرکز بر مکان‌های نیازمند اقدام سریع و تعمیر بازده کار بیشتر می‌شود.
پشتیبانی و انبارداردی
برای رسانیدن تجهیزات و منابع لازم در محل حادثه رباتها کمک بزرگی هستند. به خصوص هنگام امداد رسانی و رسانیدن تجهیزات پزشکی در مکان‌هایی که برای انسان دسترسی به آن دشوار است. ربات‌هایی وجود دارند که برای مکان‌یابی در محل‌های صعب‌العبور، عبور از مانع و حمل بارهای سنگین طراحی می‌شوند.
با برعهده گرفتن عملیات پشتیانی و انبار داری پرسنل امداد روی عملیات جست و جو تمرکز می‌کنند. رباتها غذا، آب، تجهیزات پزشکی و ابزار ارتباطی را به نقاط دور و خطرناک می‌رسانند. آنان قادر به دسترسی به نقاطی هستند که برای انسان خطرناک است.
اسکلت بیرونی موجب تسکین جراحان و محافظت از بیماران در اتاق عمل
کاربردهای صنعتی ربات های نرم
منبع: roboticsbiz
«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوریهای توان افزا و پوشیدنی) مجاز است»
