در این نوشتار از مجلهی فناوریهای توانافزا و پوشیدنی به مرور فناوریهای پزشکی معرفی شده در نیمهی نخست سال ۱۳۹۸ میپردازیم.
سامانه مغزی ژنتیک نوری بینایی افراد نابینا را بازمی گرداند
پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی SUNY در بروکلین، نیویورک در حال توسعه یک سامانه پروتز بینایی جدید هستند که شامل سلولهای عصبی مهندسی شده از لحاظ ژنتیکی، یک ایمپلنت مغزی دارای دوربین و ویدئو پروژکتور و تعدادی دیگر از فناوریهای پیشرفته است. برای اطمینان از اینکه کاربر آنچه را در میدان دید است مشاهده میکند، از ردیابهای چشم برای کمک به انتخاب تصویر و انتقال به مغز استفاده میشود.
تزریق نانوذرات پس از تصادفات میتواند مانع معلولیت شود
گاهی اوقات پس از آسیب نخاعی این سلولهای ایمنی بدن هستند که موجب فلجی میشوند. پژوهشها نشان میدهد با تزریق نانوذرات در محل حادثه شاید بتوان اثر مخرب سیستم ایمنی بدن را متوقف کرد. این ذرات میتواند سلولهای ایمنی را دوباره برنامهریزی و بیشتر آنها را از محل آسیب دور کند. و موجب تقویت خاصیت احیا کنندگی باقی سلولها شود. این مواد در دانشگاه میشیگان توسعه یافته و با موفقیت روی موشها آزمایش شده است. این فناوری را میتوان در دستگاهی همچون EpiPen قرار داد تا پس از بروز آسیب در سریعترین زمان ممکن استفاده شود.
انتقال کلیه ی پیوندی توسط پهپاد
برای نخستین بار یک کلیه پیوندی توسط یک پهپاد منتقل شد. کلیه یک اهدا کننده از بیمارستانی به فاصله سه مایلی با استفاده از یک هواپیمای بدون سرنشین به جراحان در مرکز پزشکی دانشگاه مریلند در بالتیمور تحویل داده شد. جراحی با موفقیت روی بیمار مبتلا به نارسایی کلیه انجام شد. این موفقیت پتانسیل هواپیمای بدون سرنشین را برای حمل اعضای بدن نشان میدهد که در بسیاری موارد میتواند سریعتر، ایمنتر و در دسترستر از روشهای حمل و نقل سنتی باشد.
حرکت ربات ها به کمک لرزش
مهندسان مؤسسه فناوری جورجیا رباتهای کوچکی ساختهاند که با ارتعاش حرکت میکند. این رباتهای چاپ سه بعدی نیازی به باتری ندارند و با لرزشهای تولید شده توسط یک محرک پیزوالکتریک یا حتی یک بلنگوی ساده حرکت میکند. این رباتها میتوانند به صورت گروهی کار کنند و شاید روزی در بدن شما حرکت کنند و برای درمان بیماریها بکار روند.
حسگرهای مغزی و خواندن تفکرات
شرکت ایلان ماسک، Neuralink، امیدوار است تا سال آینده بتوانند حسگرهای مغزی را براحتی در مغز انسان قرار دهند. این کار توسط رباتی شبیه چرخ خیاطی انجام میشود. هدف از قرار دادن این حسگرها و خواندن تفکرات کمک به افراد قطع عضو یا بازیابی توانایی دیدن، صحبت کردن و شنیدن است. البته ایلان ماسک معتقد است اتصال مغز به رایانه تنها روش برای ادامه پیشرفتهای هوش مصنوعی است. این حسگرها به کمک یک ربات روی سطح مغز قرار میگیرند. حسگرها اطلاعات ضبط شده را به یک گیرنده روی سطح جمجمه ارسال و از آنجا به صورت بیسیم منتقل میشوند.
شناسایی زودهنگام آرتریت روماتوئید با تصویربرداری نوری معمولی
بیش از چهارصد هزار نفر در انگلیس از آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) رنج میبرند. بزرگترین مشکل در مورد این بیماری تشخیص زودهنگام برای کمک به درک بیماری و درمان آن است. پروفسور حمید دهقانی از دانشگاه بیرمنگام توضیح میدهد که در حال توسعه فناوریهای تصویربرداری مبتنی بر نور است تا به ما در درک بیولوژی و مراقبت از انسان کمک کند. روشی که آنها توسعه دادهاند، روشی عینیتر از روشهای رایج برای تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید است.
تقویت نور در حین جراحی
پژوهشگران دانشگاه Texas A&M، دستگاه جدیدی ساختهاند که موجب بهبود نور حین جراحی میشود. نورپردازی مناسب برای ایمنی و کارایی یک عمل جراحی، به ویژه در مواردی با حداقل تهاجم و حفره عمیق بسیار مهم است. این وسیله میتواند موجب بهبود نور جراحی، آسانتر شدن بسیاری از روشهای موجود جراحی و به طور بالقوه کاهش میزان عوارض شود. بیشتر دستگاههای موجود نمیتوانند شدت نور بالا را در منطقهای خاص ایجاد کنند. دستگاه جدید نه تنها منطقه جراحی را روشن میکند، بلکه خون موجود در نقطه جراحی را جذب میکند.
دریافت داده های ضربان قلب از روی پوست
شرکت BraveHeart Wireless یک شرکت برجسته در زمینه پوشیدنیهای بیومتریک با کیفیت بالینی است که تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا را برای یک حسگر نظارت بر ضربان قلب دریافت کرده است. این حسگر، ضربان قلب و دادههای EKG را از روی پوست فرد دریافت میکند. دادههای حسگر به یک برنامه بر روی دستگاه iOS منتقل میشود تا توسط متخصصان مورد بررسی قرار گیرد. این حسگر بسیار کوچک، راحت و دارای دقت بسیار بالایی است.
اسکن شبکیه چشم با دستگاه قابل حمل Lumedica
برای بررسی دقیق چشم به اسکن OCT نیاز است. اسکنر OCT امواج نوری را به شبکیه چشم ارسال میکند. سپس امواج بازگشتی تجزیه و تحلیل میشوند. این کار توسط یک طیف سنج در اسکنر OCT انجام میشود. به طور معمول دستگاههای تصویربرداری OCT وزنی حدود ۲۷ کیلوگرم دارند و گران قیمت هستند. یک گروه پژوهشی در دانشگاه دوک کارولینای شمالی یک دستگاه تصویربرداری OCT کوچک و قابل حمل و ارزان قیمت طراحی کردهاند. دستگاه قابل حمل OCT تنها ۱٫۸ کیلوگرم وزن دارد و از دو بخش صفحه نمایش و اسکنر تشکیل شده است. این دستگاه بر ۶۰ بیمار موردآزمایش قرار گرفت. دقت دستگاه قابل حمل ۹۰ درصد دقت اسکنرهای رایج است. این اسکنر برای تشخیص بیماریهای آبسیاه (گلوکوم) و دژنراسیون ماکولا و رتینوپاتی دیابتی کاربرد دارد. این دستگاه توسط استارتاپ Lumedica در حال تجاریسازی است.
اندازهگیری فشار خون با یک ویدئوی سلفی
دانشمندان دانشگاه تورنتو و دانشگاه Zhejiang Normal در چین نشان دادهاند که با استفاده از تلفنهای هوشمند موجود میتوان فشار خون را اندازهگیری کرد. رویکرد آنها متکی بر تصویربرداری نوری از صورت و بررسی تغییرات جزئی در آن است. این فناوری در مقایسه با اندازهگیری فشار خون مبتنی بر کاف، هم فشار سیستولیک و هم دیاستولیک ، حدود ۹۵٪ دقیق بود.
دستگاه پشتیبان تنفس برای نوزادان نارس
مهندس هندی برنده جایزه بین المللی نوآوری برای یک دستگاه تنفسی شد. دستگاهی که جان نوزادان نارس را نجات میدهد. Nitesh Kumar Jangir دستگاه Saans را توسعه داده است. Saans یک دستگاه پشتیبان تنفسی برای نوزادان نارس است که از مرگ و میر نوزادان در اثر سندرم زجر تنفسی جلوگیری میکند. این دستگاه دست کم سه برابر ارزانتر از هر دستگاهی با عملکرد مشابه است و عدم دسترسی فوری به تجهیزات پزشکی پیچیده در مناطق روستایی را برطرف میکند. این دستگاه میتواند با یا بدون انرژی الکتریکی و با روشهایی از قبیل منبع یک وسیله نقلیه، باتری قابل شارژ، گاز فشرده یا پمپاژ دستی هوا کار کند. بنابراین هر فرد و در هر مکانی میتواند از این دستگاه بهره ببرد.
عینکی هوشمند برای تمرکز روی اشیا و مقابله با پیرچشمی
مهندسان دانشگاه استنفورد در حال آزمایش عینک هوشمندی هستند که میتوانند به طور خودکار روی هر آنچه که شما در حال مشاهده آن هستید، متمرکز شود. بیش از یک میلیارد نفر از پرسبیوپیا یا پیر چشمی رنج میبرند و اکنون پژوهشگران عینکی توسعه دادهاند که به مراتب مؤثرتر از عینکهای سنتی و رایج است. این عینک دارای ردیابهای چشم است که به طور مداوم بر مکانی که کاربر به آن نگاه میکند، نظارت دارد. همچنین از یک حسگر برای تشخیص فاصله جسم مورد نظر تا کاربر استفاده میشود. این لنزها میتوانند کانون خود را برای تمرکز روی هدف تغییر دهند.
درمان نابینایی مادرزادی کودکان و بزرگسالان با روش کریسپر
ابزار ویرایش ژن کریسپر (CRISPR) به منظور درمان نابینایی ارثی مورد استفاده قرار میگیرد. بیماران در ایالات متحده نخستین افرادی هستند که از این روش درمانی بهره خواهند برد. افراد مبتلا به این بیماری (نابینایی مادرزادی لبر) دارای چشم عادی هستند، اما ژنی که به نور اجازه میدهد به سیگنالهای قابل ارسال به مغز تبدیل شود، از بین رفته است. این پژوهش تجربی شامل هجده کودک و بزرگسال است. دو شرکتی که این آزمایش خاص را در ایالات متحده انجام میدهند، Editas Medicine و Allergan هستند.
بیشتر بخوانیم:
فناوری های جانبی پژوهش های ناسا برای نجات بیماران قلبی
آزمایش CompCyst : کاهش جراحی های غیر ضروری پانکراس با یادگیری ماشین
توانبخشی سکته مغزی با برنامه کاربردی Rewellio و روش بیوفیدبک
«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوریهای توانافزا و پوشیدنی) مجاز است»