از دست دادن عضوی از بدن تنها تغییر ظاهر بدن نیست. از دست دادن همه آن چیزهایی است که با آن عضو زندگی میشود. تحرک پا، مهارتهای ورزشی، کارهای ظریف قابل انجام با دست و … . سالها است که پیشرفت اعضای مصنوعی حرکات در دسترس کاربران را بیشتر کرده است. یکی از اهداف فعالان این حوزه نیز نزدیک کردن توانایی دست مصنوعی به دست واقعی است. آنان در تلاشند که نحوه بستن این فاصله را بهتر درک کنند. در یک پژوهش که در مجله Biomedical Engineering به چاپ رسیده است سازندگان گامی دیگر در این راستا برداشتند تا کارایی دست بیونیک جایگزین دست واقعی شود. در ادامه این مقاله از مجله فناوریهای توانافزا و پوشیدنی به موارد ذکر شده در این مقاله اشاره خواهیم کرد.
آن چه کاربران از از دست بیونیک یا پروتز خود می طلبند
هدف یک پروتز جایگزین کردن کاربری عضو از دست رفته با یک وسیله مهندسی شده و مناسب است. از دست دادن عضوی از بدن گاهی به معنای کاهش توانایی حرکتی انسان افزون بر توانایی دستکاری محیط است. در کنار از دست دادن حس مربوط به عضو از دست رفته، از دست دادن کارایی این عضو منجر به کاهش توانایی حرکتی بدن یا توانایی انجام امور روزانه میشود. البته کاربری و انتظارات از پروتزهای بالاتنه و پایین تنه بسیار متفاوت است.
پروتز بالاتنه
به عنوان نمونه پایین تنه در انجام حرکات چرخشی یا حرکت خطی نقش دارد. اما بالا تنه تکیهگاه ماه برای کارهای ظریف یا سخت هم هست. کاربرانی که از پروتز به عنوان یک جایگزین برای حرکات بالاتنه بهره میبرند از کارایی، طول عمر، راحتی، ظاهر و هزینه به عنوان عوامل مهم و اساسی در یک پروتز خوب یاد میکنند. همه این موارد با هم میتوانند ظاهر پروتز را افزون بر حرکات بدن به کمک آن و توانایی آن در دستکاری اشیا را عوض کند.
نتیجه یک نظر سنجی در آمریکا و اروپا از افرادی که عضوی از بدن را از دست دادند چند عامل در یک پروتز بالاتنه را در کیفیت آن موثر میداند: داشتن انگشتان مجزا، توانایی گرفتن اشیا بدون لیز خوردن و مشتی که متناسب با شیئ در دست محکم شود.
کاربران پروتزهای بالاتنه به گستردگی دامنه حرکت در کنار سرعت مچ و ظاهر طبیعی اهمیت میدهند. بهبود دمای محل اتصال و توانایی مدیریت عرق در ناحیه اتصال به همراه وزن کم، صدای کم و بازخورد لمسی هم برای آنها مهم است.
طراحی یک پروتز راضی کننده یک مساله چند وجهی مهندسی است
بیشتر پروتزهای پایینتنه را نمیتوان به سادگی از تن در آورد. افرادی که از پروتز پایین تنه استفاده میکنند برای راه رفتن روی زمین صاف مشکلی ندارند. اما حرکت روی زمین لغزنده، یا حفظ تعادل روی زمین ناصاف دشوار است. خصوصا در بیمارانی که از ناحیه بالای زانو عضو خود را از دست دادهاند و به امکانات مناسب برای توانبخشی دسترسی ندارند. در این پژوهش ذکر شده است که مشکلات پوستی در ناحیه اتصال پروتز به پا برای کاربران آزاردهنده است. به همین دلیل آنان مسافتهای طولانی را طی نمیکنند و گاها پروتز خود را رها میکنند. به عبارتی آنان به این نتیجه میرسند که درد ناشی از پوشیدن پروتز ارزش تحرک بیشتر با آن را ندارد.
ساخت یک پروتز کاربردی یک مساله پیچیده مهندسی و چالشی در دنیای پزشکی است. در حال حاضر گستره حرکت، عوارض جانبی، ظاهر و ثابت ماندن حس اتصال فیزیکی با جهان اطراف از طریق پروتز از هر چیزی در طراحی یک پروتز بیونیک خوب مهمتر است.
توسعه فناوری جدید عضلات مصنوعی توسط مهندسین مکانیک
با سیگنال های عصبی هدایت پروتزها و اسکلت های بیرونی آسان تر میشود
با فریب مغز پروتزها سبکتر از آنچه هستند احساس میشوند
منبع: interestingengineering
«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوریهای توان افزا و پوشیدنی) مجاز است.»