موریس کنتی (Maurice Conti) مدیریت مرکز پژوهشهای کاربردی و نوآوری شرکت بزرگ Autodesk را بر عهده دارد. او طراح، آیندهنگر و مبتکریست که با استارتاپها، نهادهای دولتی، هنرمندان و شرکتهای مختلف کار میکند تا اهدافی که برای آینده ما مهم است، کشف و راهحلهایی را برای دستیابی به آنها طراحی کند. کنتی در سخنرانی TED از آغاز عصر تکامل صحبت میکند که در آن انسان و فناوری یکدیگر را تکمیل میکنند. با مجله فناوریهای توانافزا و پوشیدنی همراه باشید.
چهار عصرتاریخی اصلی وجود دارد. عصر شکار که میلیونها سال به طول انجامید. پس از آن عصر کشاورزی که چندین هزار سال طول کشید. عصر صنعتی چند قرن به درازا کشید و اکنون عصر اطلاعات که تنها چند دهه ادامه پیدا کرده است. اکنون ما در نقطه شروع عصر بزرگ بعدی قرار داریم. در ۲۰ سال آینده، تغییراتی زیادی را نسبت به آنچه که در ۲۰۰۰ سال اخیر اتفاق افتاده است شاهد خواهیم بود. در این عصر جدید، قابلیتهای طبیعی انسانی با استفاده از سامانههای محاسباتی که به فکر کردن کمک میکنند، سامانههای رباتیک که به ساختن کمک میکنند و سامانههای عصبی دیجیتال که شما را به دنیایی فراتر از حواس طبیعی متصل میکند تکامل مییابند.
تصور کنید که در یک مهمانی، فردی از شما سوالی میپرسد که شما پاسخش را نمیدانید. اگر به دستیار شخصی Siri دسترسی داشته باشید در عرض چند ثانیه، میتوانید پاسخ را بیابید اما حتی Siri نیز یک ابزار منفعل است. سه و نیم میلیون سال گذشته، ابزارهایی که در اختیار انسان بود کاملا منفعل بودند. ابزارها دقیقا کارهایی که ما از آنها میخواستیم را انجام می دادند. قلم حکاکی روی چوب تنها مکانی که هنرمند در نظر دارد را حکاکی میکند. حتی اغلب ابزارهای پیشرفته، بدون هدایت انسان کاری انجام نمیدهند. ما همیشه محدود شدهایم که به صورت دستی خواستههای خود را به ابزارها اعمال کنیم.
در فیلم پیشتازان فضا (Star Trek) شخصیت اسکاتی با رایانه صحبت میکرد. مکالمه با رایانه شاید در آینده نزدیک امکانپذیر نباشد اما گروه طراحی کنتی توانستهاند سامانههای عصبی دیجیتال را به ابزارهای طراحی اضافه کنند و به نتایجی دست یابند که به هیچوجه توسط انسان به تنهایی ممکن نیست. سامانههایی که از منفعل بودن به تولیدکننده بودن، تغییر کردهاند. سامانههای طراحی مولد از یک رایانه و الگوریتمهایی برای ترکیب هندسی استفاده میکنند، تا طراحیهای جدیدی را برای ساخت پل، ماشین، هواپیما پیشنهاد دهند و تنها اطلاعاتی که نیاز دارند، هدفها و چهارچوبهای موردنظر شما است.
برای نمونه شاسی یک هواپیمای بدون سرنشین را در نظر بگیرید، تمام اطلاعاتی که سامانه نیاز دارد تعداد پروانههای موردنظر مثلا چهارعدد است. از سامانه میخواهید هواپیمای بدون سرنشین سبک باشد و به طور آیرودینامیکی کارآمد باشد. رایانه کل راهحلهای ممکن را بررسی میکند. برای این کار به رایانههای بزرگ نیاز است. اکنون رایانهها قادر به تولید هستند. آنها برای مشکلات ما، راهحلهای منحصر به فرد را ارائه میدهند. رایانهها هنوز برای هر طراحی مجبورند از ابتدا آغاز کنند، به این خاطر که هرگز آموزش نمیبینند.
اگر یک سگ را در نظر بگیرید از اکثر ابزارهای پیشرفته ما باهوشتر است. اگر صاحب سگ قلادهاش را بردارد، آن سگ میداند که زمان بیرون رفتن برای پیادهروی است. سگ چنین رفتاری را یاد گرفته است. سگ سه کار را انجام داده است: او کاملا توجه کرده و به خاطر سپرده است که چه اتفاقی میافتد و یک الگو را در ذهنش ایجاد کرده و در حافظه خود نگه داشته است. دانشمندان رایانه در طول ۶۰ سال گذشته در تلاش برای رساندن هوش مصنوعی به این مرحله هستند.
در سال ۱۹۵۲، رایانهای برای بازی دوز ساخته شد. ۴۵ سال بعد در سال ۱۹۹۷، رایانه شطرنج Deep Blue، کاسپارف قهرمان شطرنج را شکست داد. در سال ۲۰۱۱، دو شرکتکننده در مسابقه تلویزیونی جپردی (Jeopardy) مغلوب رایانه هوش مصنوعی واتسون (Watson) شدند. چنین مسابقهای برای رایانه از بازی شطرنج سختتر است. در واقع، واتسون بهجای استفاده از دستورالعملهای از قبل طراحی شده، از استدلال برای مقابله با رقیبهای انسانی خود بهره برد. مدتی پیش آلفاگو (AlphaGo) سامانه هوش مصنوعی که توسط گروه DeepMind گوگل برای انجام بازی Go طراحی شده توانست قهرمان جهانی این بازی را شکست دهد. در واقع حرکتهای ممکن در بازی Go بیشتر از اتمهای موجود در جهان هست. پس برای برنده شدن، کاری که آلفاگو انجام داد توسعه الگوریتمی دارای درک و بینش بود. در برخی موارد، برنامهنویسان آلفاگو علت کارهایی که این سامانه انجام داده بود را متوجه نمی شدند.
پیشرفتها خیلی سریع اتفاق میافتند. در طول عمر یک انسان، رایانهها از بازیهای کودکان به سوی اوج تفکر استراتژیک رفتهاند. رایانهها از چیزی شبیه شخصیت اسپاک در فیلم پیشتازان فضا به چیزی شبیه به شخصیت کاپیتان کرک، در حال پیشرفت هستند. از منطق خالص به سوی داشتن درک و بینش پیش میروند و این دقیقا همان بینشی هست که هماکنون، سامانههای یادگیری عمیق در تلاش هستند که به آن برسند.
بهزودی قادر خواهید بود تا از رایانه بپرسید آیا مردم موسیقی بعدی شما را دوست خواهند داشت. یا در موارد خیلی مهمتر با کمک رایانه مشکلی را حل کنید که قبلا هرگز با آن روبرو نشده بودیم برای نمونه تغییرات آبوهوایی. فناوری، تواناییهای درکی ما را تقویت میکند. مطمئنا این ترس وجود دارد که رباتها شغلها را از انسانها میگیرند، در بخشهایی این واقعیت وجود دارد، اما همکاری انسان و رباتها، آنها را به سمت تکامل یکدیگر پیش میبرد.
ربات Bishop
کنتی و همکارانش در آزمایشگاه پژوهشهای کاربردی Autodesk در سانفرانسیسکو بر رباتهای پیشرفته تمرکز دارند، به خصوص در زمینه همکاری انسان و ربات. بیشاپ (Bishop) یکی از ربات های این مرکز است. برای آزمایش، آنها ربات را برای کارهای تکراری تنظیم کردند. همکار انسانی ربات بیشاپ میتواند به زبان انگلیسی ساده و حرکات اولیه به ربات بگوید که چه کاری انجام دهد. سپس بیشاپ دستورالعملها را با دقت کاملی اجرا میکند. در واقع از انسان در مواردی که در آنها توانایی دارد استفاده میشود مانند: آگاهی، ادراک و تصمیمگیری و همچنین از ربات در مواردی که در آنها خوب عمل میکند مانند: دقت عمل و تکرار.
پروژه دیگری که بیشاپ روی آن کارکرده است HIVE نام دارد، هدف این پروژه تجربه همکاری مشترک انسانها، رایانهها و رباتها برای حل مشکلات طراحی پیچیده است. انسان بامبو را با دست حالت میداد چون بامبو مادهای متفاوت با دیگر مواد است و برای رباتها کار مشکلی به شمار میآید اما بعد از آن رباتها الیافهای فیبری را پیچاندند که تقریبا برای انسانها غیرممکن بود و یک هوش مصنوعی همه مراحل را کنترل میکرد. بدون همکاری انسان، ربات و هوش مصنوعی با یکدیگر، ساخت این ساختار غیرممکن بود.
سامانه عصبی دیجیتال و طراح مولد هوش مصنوعی شرکت Autodesk
سامانههای رباتیکی در ساخت به ما کمک میکنند اما در کنترل و حس کردن چطور؟ سامانه عصبی انسان، در مورد هر چیزی که در اطراف ما میگذرد اطلاعات میدهد، اما سامانههای عصبی مصنوعی که میسازیم بسیار ابتدایی هستند. کنتی روی سامانههای عصبی دیجیتال درحال کار هست. در پروژهای یک سامانه عصبی دیجیتال به شاسی یک خودروی مسابقه قدیمی متصل شد. در واقع خودرو به تعداد زیادی حسگر مجهز شد. خودرو توسط یک راننده جهانی به مدت یک هفته به صحرا برده شد. سامانه عصبی خودرو همه اتفاقهایی که برای خودرو افتاد ثبت کرد و چهار میلیارد داده را ذخیره کرد. پس از آن تمامی دادهها به طراح مولد هوش مصنوعی به نام Dreamcatcher داده شد و از آن خواسته شد یک شاسی خودرو طراحی کند.
اگر این آینده عصر تکامل هست، ما در حال تکامل شناختی، فیزیکی و ادراکی هستیم. به لطف تواناییهای تکاملی، دنیای ما در حال تغییرات چشمگیری است. دنیایی با تنوع بیشتر، اتصال بیشتر، پویایی بیشتر، پیچیدگی بیشتر، سازگاری بیشتر خواهیم داشت. این همکاری جدید بین فناوری، طبیعت و انسان است.
در همین زمینه بخوانیم:
>>ربات تعاملی Q.bo با استفاده از هوش مصنوعی به شما زندگی کردن می آموزد!
>>سخنرانی TED: هوش مصنوعی دومین انقلاب صنعتی دنیا
منبع: TED
«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوریهای توانافزا و پوشیدنی) مجاز است»