پژوهشی نوین و بی‌سابقه در Cleveland در مورد همراه کردن تحریک عمیق مغزی با توانبخشی برای تقویت کردن اثرات توانبخشی پس از سکته مغزی درمانی کارآمد و ایمن است که حتی پس از گذر سال‌ها از وقوع سکته مغزی اثرات مفیدی دارد. پژوهشگران بیان میکنند که روش آنان برای نجات یافتگان امیدبخش است، به خصوص آن دسته از بیماران که از دردهای مزمن رنج می‌برند. در ادامه این مقاله از مجله فناوری‌های توان افزا و پوشیدنی به مرور جزئیات این پژوهش می‌پردازیم.
در حالیکه پیشرفت‌های پزشکی و سلامت به درمان سکته مغزی حاد کمک کرده است همچنان تا ۵۰ درصد نجات یافتگان دردهای مزمن و ناتوانی‌های شدید را پس از سکته مغزی تجربه میکنند. این افراد به همراهی و کمک دیگران برای انجام دادن کارهای روزمره نیاز دارند.
یکی از عواقب سکته مغزی ناتوانی بالاتنه است. ناتوانی بالاتنه یعنی ضعف و آسیب در عضلات و تغییر حجم عضلات و حس در بدن. پژوهشگران کلینیک Cleveland از نوعی جراحی تهاجمی نوین برای بهبود اثرات مشکلات طولانی مدت پس از سکته استفاده میکنند.
تحریک عمیق مغز در Vleveland چگونه انجام شد؟
نخستین فاز آزمایش آنان، یک آزمایش بی‌سابقه در نوع خود بود که در طی آن پژوهشگران از تحریک عمیق مغزی(Deep Brain Simulation یا DBS) استفاده کردند. آنان بخشی از مغز را که مسئول حرکات ارادی، شناخت، زبان و حس کردن است را برانگیختند.این بخش که در عمق مغز قرار دارد هسته دندانه‌ای یا Denate Nucleus نام دارد.
شرکت کنندگان در این آزمایش نجات یافتگان سکته مغزی بودند که سکته یک طرفه شریان مغزی میانی را از سر گذارنیده بودند. در سکته شریان مغزی میانی(middle cerebral artery-MCA) جریان خون در بزرگ‌ترین رگ مغز قطع شده یا مختل می‌شود. در نتیجه سلول‌های مغز به شکل جدی و گاهی مادام‌العمر آسیب می‌بینند. بنابراین این بیماران فلج شدن و مشکلات حسی در یک سمت بدن را تجربه می‌کردند. پژوهشگران ۳۶ تا ۱۲ ماه قبل از این آزمایش با یک جراحی یک دستگاه مشابه ضربان ساز را در مخچه کاشتند. این دستگاه پالس‌های الکتریکی لازم برای کمک به بازیابی کنترل روی حرکات ارادی را تولید می‌کرد.
پس از مرخص بیماران پس از جراحی کاشت، شرکت کنندگان ماه‌ها توانبخشی را پشت سر گذاشتند. در این جلسات توانبخشی از دستگاه DBS تا هفته‌ها خاموش بود. سپس به مدت ۴ تا ۸ ماه دستگاه روشن شد. پژوهشگران بیشترین بهبود را پس از روشن شدن دستگاه مشاهده کردند. آنان مشاهده کردند که ناتوانی حرکتی در ۹ تا ۱۲ نفر از شرکت‌کنندگان بهبود داشته است.
نتایج DBS و توانبخشی
شدت ناتوانی در میزان بهبودی موثر بود. افرادی که حداقل توانایی حرکتی را داشتند تا سه برابر بهبود حرکتی داشتند. پژوهشگران میزان بهبودی را با مقایسه درمان‌های پیش و پس از روشن شدن دستگاه و با کمک روش Fugl-Meyer در میزان بهبودی سکته مغزی تخمین زدند.
با توجه به اینکه شرکت کنندگان در این آزمایش ماه‌ها و سال‌ها معلولیت را تجربه کرده‌اند، نتایج آزمایش برای آنان بسیار مهم بوده است. بنابراین نیاز به بهبود روش‌های توانبخشی به شدت احساس می‌شود. خصوصا در فاز شدید سکته مغزی. به گفته یکی از پژوهشگران اصلی این آزمایش، Andre Machado، شاخص‌های کیفیت زندگی شرکت کنندگان در این آزمایش بهبود داشته است.
آینده پژوهش برای ترکیب DBS و توانبخشی
پژوهشگران ذکر کردند که ترکیب DBS و توانبخشی ایمن و کاربردی است. آنان قصد دارند با تعداد بیشتری شرکت کننده آزمایش‌ها را ادامه دهند.
به گفته Kenneth Baker با توجه به اینکه در حال حاضر روشی برای بهبود اثر تمرینات توانبخشی موجود فراگیر نشده است، نتایج این پژوهش را باید مهم دانست . این نتایج بیان کننده اثرات مثبت تحریک عمیق مغز در کنار توانبخشی است. این روش خاص به خصوص برای بهبود حرکات بیمارانی مهم است که وضعیتی ثابت را سال‌ها پس از سکته داشته‌اند. بنابراین نیاز به بررسی اثرات درمان در گروه بزرگ‌تری از نجات یافتگان است.
سلول های بنیادین عصبی مهندسی ژنتیک شده و بهبود آسیب نخاعی
تحریک متناوب دو نیمکره مغز برای راه رفتن با آسیب نخاعی ناکامل
منبع: Nature Medicine و CleveLand Clinic
