پژوهشگران کشف کردند که با استفاده از میدان‌های الکتریکی می‌توان جلوی پیشرفت و تکثیر سلول‌‌های سرطانی در مغز و تومور مغزی را گرفت. با استفاده از این روش به سلول‌های سالم دیگر هیچ آسیبی وارد نمی‌شود و هیچ عارضه جانبی ندارد. پژوهشگران آزمایش‌های خود را بر روی انواع مختلف سرطان‌ ادامه می‌دهند و امیدوارند این روش به درمان سرطان منجر شود.

سامانه Optune برای درمان تومور نیاز به تجهیزات پوشیدنی دارد

جسیکا موریس ژانویه گذشته در حال پیاده‌روی در شمال ایالت نیویورک بود که به طور ناگهانی و غیر عادی به زمین افتاد و دچار تشنج شد. وی چند ساعت بعد در بیمارستان فهمید که تومور مغزی دارد و چند روز پس از آن برای برداشتن تومور تحت عمل جراحی قرار گرفت. از آن زمان او در حال مبارزه برای زندگیش است.

او سپاسگزار داشتن یک سلاح جدید بنیانی در زرادخانه خود است که در سال ۲۰۱۵ تنها در دسترس بیمارانی مانند او قرار گرفت. وی در تمام ساعات شبانه روز الکترودها را روی سر قرار می‌دهد تا یک میدان الکتریکی به مغزش ارسال شود و از تکثیر سلول‌های تومور باقی‌مانده جلوگیری کند. حدود شش ماه است که او این تجهیزات را می‌پوشد. موریس می‌گوید: «من فکر می‌کنم آن الماس درخشانی است و به پوشیدنش افتخار می‌کنم».

جسیکا موریس ماه زانویه متوجه شد تومور مغزی دارد و از ماه مه تحت درمان Optune قرارگرفت

دستگاه Optune، توسط یک شرکت به نام Novocure اختراع شده و نمی‌توان دقیقاً آن را مناسب دانست. موریس کسب و کارش را با سر تراشیده و پوشیده شده با الکترود ادامه می‌دهد. الکترودها با سیم به یک ژنراتور بزرگ که او در یک کیف شانه‌ای حمل می‌کند، متصل هستند. هر چند روز شوهرش کمک می‌کند تا او تکه‌های چسبی که الکترودها را نگه می‌دارد تعویض کند و سرش نیز نیاز به تراشیدن دوباره دارد.

موریس در این مورد هیچ شکایتی ندارد. او به خشکی می‌گوید: «اگر شما در وضعیتی باشید که هیچ راه درمانی وجود نداشته باشد، این یک محرک بزرگ است».

Optune بهترین انتخاب برای مبارزه موریس در برابر تومور گلیوبلاستوما، رایج‌ترین شکل و بدخیم‌ترین سرطان، نیست. پزشکان معمولا ً برای مبارزه با گلیوبلاستوما از روش سه گانه جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی استفاده می‌کنند.

میدان‌های درمانی تومور Optune (TTFs) یک نوع کاملاً جدید درمان را ارائه می‌دهد. برخلاف شیمی درمانی، این درمان‌های الکتریکی خسارت‌های ناخواسته در سایر نقاط بدن ایجاد نمی‌کند. با این حال بسیاری از متخصصین غدد نسبت به این فناوری شک و تردید دارند.

در یک کنفرانس عصبی سرطان، پژوهشگران نتایج کارآزمایی بالینی بزرگ Optune را گزارش دادند که به میزان زنده ماندن ۶۹۵ بیمار مبتلا به گلیوبلاستوما نگاه شده است. دو سال پس از شروع درمان، ۴۳ درصد از بیمارانی که از Optune استفاده می‌کردند هنوز زنده بودند در مقایسه با ۳۰ درصد از بیمارانی که تحت درمان استاندارد بودند. پس از چهار سال، میزان زنده ماندن، ۱۷ درصد برای بیماران Optune و ۱۰ درصد برای دیگر بیماران بود. Eilon Kirson مدیر علمی Novocure می‌گوید: «این برای بیماران یک تفاوت بزرگ است که ارزش جنگیدن را دارد».

Kirson می‌گوید این داده‌ها در دراز مدت باید غده‌شناسان عصبی را متقاعد کند و امیدوار است که دیگر متخصصان سرطان نیز توجه بیش از پیشی به این فناوری داشته باشند. وی می‌گوید :«این درمان واقعاً انقلابی در مراقبت‌های گلیوبلاستوما است و از آن بیشتر: این یک روش جدید است که امیدوارم به درمان سرطان تبدیل شود». این شرکت آزمایش روی سرطان پانکراس، تخمدان و ریه را ادامه می‌دهد.

گلیوبلاستوما، رایج‌ترین شکل و بدخیم‌ترین نوع سرطان

ویلیام دویل مدیر اجرایی Novocure می‌گوید: سرطان مغز در اولین نگاه یک بیماری دلهره آور است به این دلیل که مبارزه با تومور مغزی سخت است. آخرین پیشرفت در روش‌های درمان، حدود ۱۵ سال پیش بود که پزشکان یک داروی شیمی درمانی جدید، تموزولومید معرفی کردند. دویل می‌گوید: «از آن زمان، هر تلاشی برای بهبود در میزان زنده ماندن این بیماران با شکست مواجه شده است».

در کنفرانس اخیر پزشکی الکترونیک زیستی (بیوالکترونیک)، دویل به دهه‌های طولانی مبارزه شرکت خود برای به دست آوردن تصویب قانونی و پذیرش پزشکی فناوری Optune اشاره کرد. او می‌گوید: « اگر این مجوزها زودتر صادر شده بود، ۱۰۰ درصد بیماران گلیوبلاستوما اکنون آن را در اختیار داشتند».

در سال ۲۰۱۱، فناوری Novocure در ایالات متحده برای بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما عود شده به تصویب رسید. در سال ۲۰۱۵، تنظیم کننده‌ها آن را برای بیماران تازه تشخیص داده شده تأیید کردند و در حال حاضر در اروپا و ژاپن در دسترس است.

میدان‌های الکتریکی چگونه از تکثیر سلول‌های سرطانی و تومور مغزی جلوگیری می‌کند

در سامانه Novocure از الکترودهایی استفاده می‌شود که به پوست سر می‌چسبند و یک میدان الکتریکی AC با شدت کم در مغز ایجاد می‌کنند. این میدان الکتریکی سعی می‌کند در کار تقسیم و گسترش سلول‌های سرطانی دخالت کند. میدان‌های درمانی تومور (TTFs) هنگامی که یک سلول در حال تقسیم شدن و رسیدن به شکل ساعت شنی است تأثیر خود را می‌گذارد.

در تقسیم سلولی، میتوز کروموزوم داخل هسته سلول را تقسیم می‌کند. میدان الکتریکی Optune روند میتوز در سلول‌های تومور را بر هم میزند.

مدت‌ها پیش کشف شد که مولکول‌های درون سلول‌ها قطبی هستند و به میدان‌های الکتریکی پاسخ می‌دهند. TTF مولکول‌های قطبی داخل سلول را به موقعیت اشتباه می‌کشد تا روش مرتب و دقیق تقسیم سلولی از دست برود و سلول‌ها تقسیم نشوند. حتی ممکن است به حالت مرگ سلولی بروند.

چگونه TTFs به سلول‌های تومور مغزی ضربه می‌زند، در حالی که به سلول‌های سالم آسیبی نمیرساند؟ دویل می‌گوید راز این عمل در فرکانس میدان الکتریکی نهفته است. هر نوع مختلفی از سلول‌ها یک غشاء با ویژگی فیلترینگ خاصی دارد که تنها به فرکانس‌های خاصی اجازه نفوذ به سلول را می‌دهد. می‌توانید فکر کنید که غشاء سلولی یک خازن است، دویل می‌گوید: در فرکانس صحیح، میدان می‌تواند با امپدانس بسیار کمی از آن عبور کند. Optune از فرکانس ۲۰۰ کیلوهرتز استفاده می‌کند تا وارد سلول‌های گلیوبلاستوما شود اما به نورون‌ها و دیگر سلول‌های طبیعی مغز نفوذ نکند.

ضرری ندارد که تقسیم سلولی بسیار کمی در مغز انجام شود و در بخش‌های دیگر بدن، سلول‌های طبیعی و سالم نیز به طور مرتب تقسیم می‌شوند. بنابراین برای به دست آوردن تأییدیه به عنوان یک درمان برای انواع دیگر سرطان، Novocure باید ثابت کند که ترفند هدف قرار دادن آن با دقت کار می‌کند. اگر این شرکت بتواند این کار را انجام دهد، Optune ممکن است فوق العاده مفید واقع شود. از آنجا که درمان به جای یک مکانیسم شیمیایی مبتنی بر روشی فیزیکی است، می‌تواند به طور گسترده بدون در نظر گرفتن نوع سرطان‌ها و ژنتیک به کار گرفته شود.

آیا Optune بهترین روش درمان سرطان است؟

هنوز خیلی زود است که بگوییم این شرکت به کشف واقعاً بزرگی در درمان سرطان رسیده است. برخی متخصصین غدد به درمان سلول‌های بنیادی امیدوارند که موجب می‌شود سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تومور مغزی حمله کند.

Wolfgang Wick، متخصص انکولوژی مغز و اعصاب در مورد شک و تردید در مورد TTFs در مجله مغز و اعصاب انکولوژی ماه مارس مطلبی نوشت و برای اظهارات خود به نتایج اولیه Novocure از کارآزمایی بالینی اشاره کرد. او اشاره کرد که آزمایش‌ها نمی‌تواند ساختگی باشد چون استانداردهای طلایی برای آزمایش‌های پزشکی در نظر گرفته شده و از آنجایی که برای برخی از بیماران پوشیدن این تجهیزات سخت بود تنها درمانی دروغین دریافت کردند.

Wick می‌گوید که نتایج جدید بلند مدت آزمایش‌ها نظرش را تغییر نمی‌دهد. او همچنین یک مقایسه با داروی شیمی درمانی تموزولومید داشت که مزایای روشنی برای مجموعه‌ای از بیماران که علائم خاص دارند فراهم می‌کند. وی گفت: پزشکان نمی‌دانند که بیماران به میدان‌های درمان تومور مغزی بهترین پاسخ را خواهند داد یا نه و این موجب می‌شود Optune یک گزینه درمانی با جذابیت کمتری باشد.

کاربران Optune تجهیزات این فناوری را همه جا با خود حمل می‌کنند

بسیاری از پزشکان و بیماران احتمالاً ترجیح می‌دهند روش درمانی انتخاب کنند که نیازی به پوشیدن ۲۴ تا ۲۷ سخت افزار نداشته باشد.

Novocure هنگام به روز رسانی Optune، تنها اندازه و وزن ژنراتور میدان بیرونی و باتری را کاهش داد. ژنراتور نسل اول حدود ۳ کیلوگرم (۶ پوند) وزن داشت و در یک کوله پشتی قرار داشت در حالی که وزن نسخه جدید ۱٫۲ کیلوگرم (۲٫۷ پوند) است و در کیسه‌های شانه‌ای حمل می‌شود. البته نیاز است تا کاربر هر چند ساعت باتری را تعویض و یا آن را به یک پریز وصل کند.

Novocure سفارش می‌کند که بیماران سیستم خود را به مدت ۱۸ ساعت در روز روشن نگه دارند اما جسیکا موریس می‌گوید که تقریباً به طور مداوم آن را روشن نگه می‌دارد.

موریس مطمئن نیست چه مدت Optune را خواهد پوشید. پزشک او در ابتدا گفته بود نه ماه اما به تازگی طی تجدید نظری، پزشکش برآورد کرد که وی ممکن است آن را به مدت دو سال نگه دارد. این تغییر در برنامه نشان دهنده چشم انداز امیدوار پزشکی است: اسکن MRI او هیچ رشد جدیدی در تومور مغزی نشان نداده است و موریس می‌خواهد این روند را ادامه دهد. او می‌گوید: «اگر این روند ادامه داشته باشد، چرا آن را خاموش کنم».

موریس می‌گوید: زمانی که اذیت می‌شوم، به خودم یادآوری می‌کنم که من پیشگام فناوری‌ هستم که از مرزهای محدودیت عبور می‌کند. این مانند خودرو بدون راننده، یا رفتن به مریخ است. وی می‌گوید تا زمانی که من بر روی این‌ها تمرکز کنم، طبیعت دست و پا گیر آن را فراموش می‌کنم.

منبع:  spectrum.ieee.org