بیماران مبتلا به آسیب نخاعی و نارساییهای حرکتی اگر به طور دائم روی صندلی چرخدار و یا در بستر باشند در معرض ابتلا به عوارض پزشکی دیگری قرار میگیرند. دکتر محمد ساکل، پزشک مشاور در توانبخشی اعصاب در مورد دستگاه راه رفتن رباتیک، کمک به بهبود شرایط عضلانی بیمار و ممانعت از عوارض پزشکی بیشتر و به طور کلی فیزیوتراپی رباتیک پژوهش میکند.
اتحادیه بیمارستانی EKHUFT یکی از سه مکان در انگلستان است که پژوهش نوآورانه RAPPER II در آن انجام میشود. این پژوهش مورد حمایت پژوهشهای بالینی NIHR کنت، مؤسسه Surrey&Sussex و شرکت REX Bionics است. به نظر میرسد امکان استفاده از دستگاه راه رفتن رباتیک REX برای کمک به بیماران مبتلا به آسیب نخاعی و نارساییهای حرکتی با تمرین پیادهروی و فیزیوتراپی وجود دارد.
دکتر محمد ساکل پژوهشگر اصلی این مطالعه توضیح میدهد که چرا بیماران باید بایستند و حرکت کنند:
«یکی از عوارض آسیب مغزی یا نخاعی و ناتوانی در حرکت این است که موجب از دست دادن تناسب عضلات و پس از آن خستگی و از دست دادن کیفیت خواب میشود. این از دست دادن تناسب عضلات اغلب توسط اسپاسم (حالت انقباض) بدتر نیز میشود. در این مطالعه میخواهم بررسی کنم چگونه میتوان اسپاسم را بهبود بخشید تا بیمار کیفیت خواب بهتر و خستگی کمتری داشته باشد»
اسپاسم چیست؟
اسپاسم وضعیتی است که در آن عضله خاص به طور مداوم منقبض میشود. این انقباض باعث سفتی عضلات میشود و میتواند در حرکت طبیعی، گفتار و راه رفتن اختلال ایجاد کند. اسپاسم معمولاً با آسیب به بخشی از مغز و یا نخاع که حرکات ارادی را کنترل میکند ایجاد میشود. درمان اسپاسم شامل فیزیوتراپی، درمانهای دارویی، درمان تحریک الکتریکی و جراحی میباشد. ثابت شده که تزریق موضعی onabotulinumtoxinA (بوتاکس) و abobotulinumtoxin (دیسپورت) برای انواع اسپاسمها مؤثرتر از داروهای خوراکی هستند اما آنها اثرات جانبی جدی شامل اشکال در تنفس، بلع و یا خطر گسترش به مناطق دیگر بدن را دارند.
کاربرد فیزیوتراپی رباتیک و اسکلت بیرونی در درمان اسپاسم
فیزیوتراپی رباتیک جایگزین درمانهای موجود نیست اما ممکن است درمانهای موجود را تکمیل کند. دکتر ساکل میافزاید:
«اگر بیماران زمان بیشتری را صرف ایستادن، راه رفتن و ورزش کنند فواید قابل توجهی از جمله بهبود خواب، محافظت از مفصلها، کاهش اسپاسم، درد، مشکلات رایج شکم و استفاده از داروهای تجویزی و همچنین بهبود کیفیت زندگی را میتوانند بدست آورند.»
تا کنون هشت نفر در جلسات استفاده از پاهای رباتیک (اسکلتهای بیرونی) شرکت کردهاند. پنج نفر از شهر کنت بودند و سه نفر از دیگر نقاط کشور (همه ساکنان انگلستان و ایرلند میتوانند در این جلسات شرکت کنند).
در این جلسهها دستگاه اسکلت بیرونی REX بیماران را از حالت نشسته به حالت ایستاده با پشتیبانی رباتیک درمیآورد و به آنها اجازه میدهد تا راه رفتن و تمرینات کششی که توسط متخصص فیزیوتراپی طراحی شده را انجام دهند. این پاهای رباتیک تنها طراحی موجود است که اجازه میدهد افراد تحت کنترل و بدون کمک دستها حرکت کنند. این به این معنی است که آنها میتوانند دست خود را برای فعالیتهای روزمره زندگی مانند آماده کردن چای در حالت ایستاده استفاده کنند. این احساس استقلال میتواند به بهبود عزت نفس و جلوگیری از افسردگی کمک کند.
تصویر بالا استیو واکر-منویل از سیتینگبورن که دارای آسیب نخاعی به نام تنگی کانال کمر است را در یکی از جلسههای فیزیوتراپی رباتیک نشان میدهد. وی میگوید:
«پاهای رباتیک این پتانسیل را دارد که استقلال را به من بازگرداند. داشتن فرصت برای شرکت در این آزمایش با خدمات درمانی بیمه فوق العاده است. هرچه تعداد بیشتری از مردم این پاها را آزمایش کنند تیم پژوهشی نیز بازخورد بیشتری دریافت خواهد کرد».
پزشک یکی از بیماران شرکت کننده در این پژوهش میگوید: «بیمار تا به حال تجربه مثبتی داشته و شبی که حرکت کرده (با استفاده از پاهای رباتیک) خواب بسیار راحتی داشته است». بریل کرانفیلد شرکت کننده دیگری در این آزمایش است که تجربه خود را در بیبیسی جنوب شرق توصیف کرد: «ایستادن تجربهای فوق العاده است». هنگامی که بریل از این پاها استفاده کرد، نخستین بار بعد از تقریباً یک سال بود که توانست بایستد.
دکتر ساکل در حال آمادهسازی برای گسترش این پژوهش به بیماران مبتلا به ام اس و سکته مغزی در پاییز ۲۰۱۶ با حمایت مرکز درمانی ام اس کانتربری است.
در زمینه روشهای درمان آسیب نخاعی بیشتر بخوانید:
>>درمان آسیب نخاعی
منبع: crn.nihr.ac.uk