دست‌ها مهمترین ابزارهای ما انسان‌ها هستند. بسیاری از بازماندگان سکته مغزی با از دست دادن عملکرد حرکتی دستان خود می‌جنگند. پژوهشگران ETH در حال تهیه راهکارهای نوآورانه برای کمک به این افراد در توانبخشی و در زندگی روزمره هستند. در ادامه با این راهکارها که شامل استفاده از ربات‌های پوشیدنی است، آشنا خواهیم شد. با مجله فناوری‌های توان‌افزا و پوشیدنی همراه باشید.

دست‌ها مهمترین ابزارهای ما هستند. بسیاری از بازماندگان سکته مغزی با از دست دادن جدی عملکرد حرکتی دست آسیب دیده خود می‌جنگند. با وجود اینکه در چند هفته نخست پس از آسیب بیماران تحت فیزیوتراپی فشرده و کاردرمانی قرار می‌گیرند، بیشتر بیماران دچار اختلال حرکتی دست می‌شوند. این محدودیت بر استقلال آنها در زندگی روزمره بسیار تأثیرگذار است. Roger Gassert، استاد مهندسی توانبخشی در ETH زوریخ، قصد دارد آن را تغییر دهد.

Gassert می‌گوید: «از دستگاه‌های رباتیک برای درمان به صورت گسترده در بیمارستان‌ها و مراکز توانبخشی استفاده می‌شود. اما انتقال به زندگی روزمره دشوار است». وی یادآور می‌شود: لحظه‌ای که بیماران به زندگی روزمره بازمی‌گردند، آنها تمایل به استفاده از دست سالم خود دارند و بیشتر از آن برای تسکین دست آسیب دیده استفاده می‌کنند. عواقب وخیم است. مهارت‌هایی که با زحمت و با توانبخشی به دست آمده است، از بین می‌رود.

استفاده از ربات‌های کمکی

یک رژیم تمرینی برای انجام وظایف دست می‌تواند با این مشکل مقابله کرده و مزایای دیگری مانند حرکت و تقویت دست را فراهم کند. Gassert معتقد است: «گرفتن و چنگ زدن تنها به قدرت عضلات مربوط نمی‌شود. این همچنین شامل ادراک حسی و تعامل پویا با محیط است». اما چگونه به افراد برای ادامه آموزش و استفاده از دست در خانه انگیزه دهیم؟

Gassert و گروهش دو راه را دنبال می‌کنند. از یک طرف آنها به دنبال توسعه یک ربات برای درمان دست در بیمارستان‌ها هستند به طوری که بیماران بتوانند از آن به طور مستقل در خانه نیز استفاده کنند. گزینه دیگر یک اسکلت بیرونی دست برای کمک به بیماران در گرفتن اشیاء است. بویژه برای مواردی است که رویکرد نخست شانس موفقیت چندانی ندارد. هر دو ربات در حال حاضر تحت آزمایش قرار دارند و در درمانگاه‌های همکار بکار می‌روند. اما آنچه در یک مرکز توانبخشی مؤثر است ممکن است برای استفاده روزانه در خانه مناسب نباشد.

ReHapticKnob یک ربات کمکی درمانی و دارای دو ماژول انگشت است. حسگرهای مختلف عملکردهای حرکتی و حسی دست را با دقت بالایی ردیابی می‌کنند. این دستگاه می‌تواند طیف گسترده ای از اشیای مجازی با ویژگی‌های مختلف را برای بیمار فراهم کند. با استفاده از واقعیت مجازی، بیماران می‌توانند چگونگی حرکت انگشتان دست برای گرفتن یک شی را کنترل کنند. این ربات به بیماران این امکان را می‌دهد تا تمرینات ویژه‌ای را بر اساس درمان عصبی شناختی، که با همکاری درمانگاه Hildebrand در Brissago تهیه شده است، انجام دهند. میزان دشواری به طور خودکار مطابق پیشرفت بیمار تنظیم می‌شود.

در یک مطالعه این ربات با موفقیت در درمان در محیط بالینی مورد استفاده قرار گرفته است. هنوز هم مشخص نیست که آیا این رویکرد در خانه کار می‌کند یا خیر. Gasser با اشاره به بسیاری از چالش‌های پیش رو، خاطر نشان کرد: «نمی‌توان این نوع دستگاه را به بیماران داد و بگوییم حال نوبت شماست».

اسکلت بیرونی Tenoexo

Gassert به خوبی می‌داند که فناوری‌های مورد استفاده در منزل باید راحت، کارآمد، مستحکم و تا حد امکان با شرایط نگهداری آسان باشد. Tenoexo یک اسکلت بیرونی دست است که در حال حاضر بسیار گسترش یافته. این وسیله کمکی به منظور کمک به افراد در گرفتن اشیای واقعی در فعالیت‌های روزمره طراحی شده است. دستگاه‌های امروزی بسیار پیچیده و سنگین هستند. آنها ممکن است قادر به انجام کارهای بسیاری باشند، اما حمل و پوشیدن آنها بدون کمک دشوار است. در مقابل، اسکلت بیرونی آزمایشگاه Gassert برای استفاده ساده و آسان است.

پژوهشگران دریافتند که چهار نوع مشت کردن برای نگه داشتن ۸۰ درصد همه اشیاء کافی است، به همین دلیل در حال حاضر این اسکلت بیرونی تنها می‌تواند همه انگشتان خود را بطور همزمان ببندد. مجهز به عناصر الاستیک است و با هر شیئی که می‌گیرد تطبیق پیدا می‌کند. موتور در یک کوله پشتی کوچک قرار دارد. در کل این اسکلت بیرونی کمتر از ۱۵۰ گرم وزن دارد. کاربر با فشار دادن یک دکمه دستور میدهد که حرکت کند. گروه Gassert تصمیم گرفت بدون حسگرها و کانال‌های کنترلی که به اعصاب یا مغز، توسط یک رابط مغز و رایانه (BCI)، متصل می‌شوند کار را انجام دهند. Gassert معتقد است: «این هیجان انگیز است، اما استفاده از آن در زندگی روزمره بسیار غیرقابل اطمینان است».

او با جدیت در حال پیگیری دیدگاه خود در مورد توانبخشی با ربات‌های پشتیبان و کمک به زندگی روزمره مردم است. Gassert همچنین به دور از محدود کردن همکاری خود با درمانگاه‌ها و شرکای سوئیسی و کشورهای همسایه، می‌تواند چشم انداز خود در مورد فناوری‌های پیشرفته توانبخشی را در مرکز ETH سنگاپور توسعه دهد. سنگاپور از منظر او ایده‌آل است، با شرکای پژوهشی ماهر، جامعه ای با تکنیک و سیستم دقیق مراقبت بهداشتی که بیماران را هنگام بازگشت به زندگی در خانه همراهی می‌کند. Gassert اظهار داشت: «امیدواریم که این امر امکان دسترسی آسانتر به بیماران در خانه را برای ما فراهم کند».

بیشتر بخوانیم:

>>پشتیبان بالا تنه جهت توانبخشی بیماران آسیب نخاعی

>>بازگشت توانایی دست افراد کوادری‌پلژی با تحریک عصبی

>>توانبخشی رباتیک و فناوریهای کمکی برای تحول در فیزیوتراپی

منبع: ethz.ch

«استفاده و بازنشر مطالب تنها با ذکر لینک منبع و نام (مجله فناوریهای توان افزا و پوشیدنی) مجاز است.»