اسکلت بیرونی توانبخشی ژاپنی HAL تنها اسکلت بیرونی فعال است که مستقیماً توسط سیستم عصبی بیمار کنترل میشود. انجام تمرینات منظم با HAL موجب ایجاد اتصالات عصبی جدید، بهبود قدرت عضلات و بازگرداندن توانایی راه رفتن میشود.
اسکلت بیرونی توانبخشی HAL چیست؟
این دستگاه توسط شرکت Cyberdyne ژاپن تولید و از پلاستیک سبک و بسیار بادوام ساخته شده است. این دستگاه به عنوان اندام ترکیبی کمکی HAL شناخته شده است.
نسخه پایین تنه HAL توانست در دسامبر ۲۰۱۵ از سازمان بینالمللی بهداشت تأییدیهی دستگاهی برای درمان پزشکی را دریافت کند. (گواهی دستگاههای پزشکی CE 0197).
اصول درمان با اسکلت بیرونی توانبخشی HAL
HAL تنها دستگاه فعالی است که مستقیماً توسط سیستم عصبی بیمار کنترل میشود و به اصطلاح اسکلت بیرونی فعال نامیده میشود. دستور حرکتی که در مغز و به طور خاص در قشر حرکتی ایجاد میشود از طریق نخاع و اعصاب محیطی منتقل و در قالب یک شوک عصبی به عضلات بیمار وارد و موجب انقباض عضلات و حرکت میشود.
در بیماران مبتلا به نارساییهای عصبی راه رفتن (پس از یک حادثه و یا عوارض یک بیماری)، القاء و یا انتقال سیگنال به طور قابل توجهی ضعیف شده است. به همین دلیل بیمار قادر به آغاز حرکت نیست. با دستگاه HAL، سیگنالهای عصبی باقی مانده توسط حسگر (واقع در سطح پوست و عضلات اندام تحتانی بیمار) دریافت، تقویت و سپس به ربات منتقل میشود. این سیستم سیگنالها را تشخیص و نیروی لازم برای حمایت بیمار و انجام حرکت را فراهم میکند. این تحریک تا بیشترین حد طبیعی را شکلپذیری عصبی مینامند. ایجاد ارتباطات جدید بین نورونها (سلولهای عصبی)، انتقال سیگنالهای عصبی عضلانی را بهبود میبخشد و موجب تحریک مؤثرتر سیستم عصبی مرکزی میشود. (به اصطلاح بازخورد نامیده میشود).
این پدیده مسئول اثربخشی درمان است. تمرینات منظم در طول آموزش موجب ایجاد اتصالات عصبی جدید، بازسازی الگوی راه رفتن، بهبود قدرت عضلات و بازگرداندن توانایی راه رفتن میشود.
بازخورد زیستی عصبی عضلانی
اصل بازخورد زیستی برپایهی پالس الکتریکی ساطع شده از قشر حرکتی مغز و دریافت شده توسط حسگرهای (الکترود) تراپوستی از عضلات است. این پالس دریافت شده در سامانه HAL تقویت شده و برای فعال کردن نواحی که مسئول کنترل حرکت هستند، استفاده میشود. در طول درمان با HAL، پالسهایی که از عضلات اندام تحتانی به مغز فرستاده میشد، فعالتر شدند و اثر بازخوردزیستی و پیشرفتهای درمانی بهبود یافت.
قابل استفاده برای طیف وسیعی از بیماران
از آنجا که HAL به طور مؤثر قدرت عضلات در درمان اندام تحتانی را بهبود میبخشد؛ به یک گروه گستردهای از بیماران مبتلا به اختلال راه رفتن، که کمترین عملکرد اندام تحتانی (پاراپارزی) را دارند و قادر به کنترل ربات از طریق عصبهای خود هستند، اختصاص پیدا میکند.
اسکلت بیرونی توانبخشی HAL را میتوان در بیماریهای زیر استفاده کرد:
- آسیب نخاعی ناقص
- سکته مغزی
- جراحت جمجمهای-مغزی
- مولتیپل اسکلروزیس (اماس)
- بیماریهای عصبی
- دیستروفی عضلانی (تحلیل تدریجی عضلات بدن)
- بیماریهای عصبی عضلانی
نتایج درمانی HAL
در حال حاضر چند صد بیمار تحت درمان با اسکلت مصنوعی HAL قرار گرفتهاند. این بیماران به علت سکته مغزی و یا انواع مختلف بیماریهای عضلانی دچار آسیب نخاعی ناقص بودند.
توانبخشی، استقلال بیمار را افزایش داد و موجب بهبود توانایی راه رفتن و قوی شدن گروههای عضلانی اندام تحتانی و همچنین بهبود تعادل و الگوی راه رفتن شد.
همانطور که نشان داده شد درمان با HAL موجب:
- افزایش سرعت راه رفتن
- کاهش نیاز به استفاده از تجهیزات توانبخشی
- بهبود احساس ظاهری
- کاهش اسپاسم
- کاهش درد نوروپاتیک
- تحریک نواحی قشری مغز
مهم این است که پس از اتمام درمان با بازخورد زیستی عصبی عضلانی، اثرات آن پایدار باقی میماند، البته به شرطی که بیمار قابلیتهای به دست آورده را در زندگی روزمره به طور فعال بکار گیرد.
دوره درمان چیست؟
اساس آغاز درمان، نتیجه مثبتی است که از نخستین جلسه آموزش گرفته میشود. اگر جلسهی آموزشی موفق بود و بیمار واجد شرایط برای درمان با HAL بود، چرخه درمانی که حدود ۳ ماه طول میکشد، ارائه میشود. در حالت سرپایی (بازدیدی) بیمار ۵ روز در هفته تحت درمان قرار میگیرد. طول مدت درمان روزانه حدود دو ساعت است که شامل زمان مورد نیاز برای آمادهسازی بیمار پیش و پس از آموزش است. در حالت ثابت (اقامت)، بیمار در مرکز توانبخشی اقامت میکند و علاوه بر درمان با HAL که برای ۵ یا ۶ روز در هفته انجام میشود، برنامه درمانی جامعی به صورت جداگانه توسعه یافته است (فعالیتهای درمانی اضافی). مدت زمان توانبخشی تا ۳۰۰ دقیقه در روز است. دامنه و شدت هر زمان با توجه به نیازها و امکانات بیمار تنظیم میشود.
پیشرفت درمان، روزانه ثبت و در دسترس بیمار و بیمهگر (در صورتی که شرکت بیمه تأمین مالی درمان را به عهده گیرد) قرار میگیرد. در صورت درخواست بیمار یا پرداخت کننده فیلمی از پیشرفت درمان نیز تهیه میشود.
منبع: want2walk.com